Antefix
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een antefix is een gedecoreerd bouwkundig element, vaak een rechtopstaande siertegel van gebakken klei, geplaatst aan de dakrand om de uiteinden van dakpannen te bedekken en af te dichten.
Omschrijving
Antefixen werden met name gebruikt in de klassieke architectuur, zoals op daken van tempels in de Griekse, Etruskische en Romeinse Oudheid. Ze dienden niet alleen als decoratie, maar ook om de openingen bij de onderste dakpannen af te sluiten, wat mogelijk bescherming bood tegen ongedierte. De naam 'antefix' komt van het Latijnse 'antefixum', wat 'ervoor bevestigd' betekent. Antefixen maskeren de uiteinden van de halfronde afdekpannen (imbrices) die over de naden van platte dakpannen (tegulae) liggen. Naast terracotta, werden Griekse antefixen soms van marmer gemaakt. De versieringen op antefixen variëren vaak en kunnen bijvoorbeeld palmetten, hoofden van goden of dieren voorstellen.
Toepassing en versiering
Antefixen werden gebruikt langs de dakranden en zorgden voor een gedecoreerde afsluiting van het dak. Ze komen voor boven de druipgevels, waar het water van de pannen afloopt. De afbeeldingen op antefixen waren vaak mythologisch of symbolisch en konden variëren.
Historische context
Hoewel vooral bekend uit de Griekse, Etruskische en Romeinse tijd, werden antefixen ook toegepast in latere bouwstijlen, zoals in het Neoclassicisme.
Vergelijkbare termen
Dakornamenten
Gebruikte bronnen: