Zonkracht
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Zonkracht is een maat voor de intensiteit van de ultraviolette (UV) straling in zonlicht die het aardoppervlak bereikt, vaak uitgedrukt in een UV-index.
Omschrijving
De zonkracht, ook wel UV-index genoemd, geeft de sterkte van de zon aan, gerelateerd aan de kans op verbranding van de huid. Deze intensiteit van de zonnestraling op een specifieke locatie op aarde wordt beïnvloed door factoren zoals de stand van de zon (tijdstip van de dag, seizoen), geografische locatie, bewolkingsgraad en de hoeveelheid ozon in de atmosfeer. Warmte heeft geen directe invloed op de zonkracht; op een koele zonnige dag kan de zonkracht even sterk zijn als op een warme dag. In Nederland varieert de UV-index van 0 tot 8, waarbij 0 vrijwel geen zonkracht betekent en 8 de maximale hoeveelheid UV-zonlicht. Dichter bij de evenaar en in de bergen kan de zonkracht hoger zijn. Naast directe straling is er ook diffuse straling, wat zonlicht is dat door de atmosfeer wordt verstrooid. Samen vormen deze de globale straling.
Globale Straling en Bouwkunde
In de bouwkunde wordt naast zonkracht (UV-index) ook gekeken naar globale straling, wat de totale zonne-energie (directe en diffuse straling) is die op een oppervlak valt, uitgedrukt in W/m². De globale straling is relevant voor het ontwerpen van energiezuinige gebouwen en het dimensioneren van zonne-energiesystemen zoals zonnepanelen en zonneboilers. De intensiteit van de zonnestraling die op gevels valt, wordt beïnvloed door de oriëntatie van het gebouw. Overmatige zonnestraling kan leiden tot oververhitting, wat het belang van goede zonwering en isolatie in de bouwkunde onderstreept. Pyrgeometers meten de energiestroom van de zon en worden gebruikt in onder andere gebouwenbeheer en energieonderzoek. Midden zomer kan de globale straling in Nederland waarden tot circa 1000 W/m² bereiken.
Vergelijkbare termen
Zonnestraling
Gebruikte bronnen: