Zirkoonzand
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Zirkoonzand is een natuurlijk mineraal zand dat voornamelijk bestaat uit zirkoniumsilicaat (ZrSiO₄) en gewaardeerd wordt om zijn hoge smeltpunt, hardheid, chemische inertie en slijtvastheid.
Omschrijving
Zirkoonzand is een van nature voorkomend mineraal, voornamelijk bestaande uit zirkoniumsilicaat (ZrSiO₄), en wordt gewonnen uit zware minerale zandafzettingen, vaak gevonden in kustgebieden en rivierbeddingen. Het mineraal zirkoon is dicht, hard en duurzaam. Zirkoonzand heeft een hoog smeltpunt (zirkoniumoxide, afgeleid van zirkoon, smelt bij 2680°C), is hittebestendig, chemisch inert (bestand tegen de meeste zuren en logen) en vertoont een hoge slijtvastheid. Deze eigenschappen maken zirkoonzand een waardevolle grondstof voor diverse industriële toepassingen.
Winning en voorkomen
Zirkoonzand wordt doorgaans gewonnen uit minerale afzettingen via mijnbouw- en verwerkingsmethoden. Dit omvat het uitgraven van strandzand of landinwaarts gelegen afzettingen die zirkoniumrijke mineralen bevatten. Het gewonnen zand wordt verwerkt om onzuiverheden te verwijderen en te verrijken tot de gewenste zuiverheid en deeltjesgrootte. Grote afzettingen zijn te vinden in onder andere Australië, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten.
Toepassingen in de bouw en industrie
Vanwege de specifieke eigenschappen wordt zirkoonzand in diverse industrieën gebruikt. Belangrijke toepassingen zijn onder meer:
* Vuurvaste materialen: Gebruikt in vuurvaste stenen, smeltkroezen en bekledingen voor ovens vanwege de hoge vuurvastheid. Zirkoonzand is een hittebestendig basismateriaal voor matrijzen in de gieterij-industrie.
* Keramiek: Dient als grondstof voor geavanceerde keramiek, zoals tegels en sanitair, en draagt bij aan de productie van hoogwaardige keramische componenten.
* Gieterij: Een sleutelcomponent in gieterijtoepassingen voor mallen en kernen bij gietprocessen.
* Slijp- en polijstmiddelen: Materialen op basis van zirkonium worden gebruikt bij slijp- en polijstwerkzaamheden.
* Chemische industrie: Gebruikt bij de productie van diverse chemicaliën en zirkoniumverbindingen.
* Nucleaire industrie: Zirkonium, afgeleid van zirkoon, speelt een rol bij de vervaardiging van brandstofstaven voor kernreactoren, waarbij legeringen met een laag hafniumgehalte nodig zijn.
Het is belangrijk op te merken dat zirkoonzand van nature sporen van radioactieve elementen (uranium en thorium) kan bevatten, wat speciale aandacht vereist bij verwerking en afvalbeheer om blootstelling te minimaliseren.
Vergelijkbare termen
Zirkoon
Gebruikte bronnen: