Zaalkerk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een zaalkerk is een éénbeukig kerkgebouw met een rechthoekige plattegrond, zonder zijbeuken of met zijbeuken die even hoog zijn als het middenschip.
Omschrijving
De zaalkerk kenmerkt zich door een simpele, onverdeelde binnenruimte (één schip) die direct overkapt wordt door het dak, zonder dragende pilaren tussen zijbeuken en middenschip. Dit type kerkbouw komt voor in verschillende bouwstijlen, waaronder romaans, vroeggotisch en Waterstaatsstijl, en is vaak te vinden bij dorpskerken. Ook veel moderne kerken zijn uitgevoerd als zaalkerk vanwege hun functionaliteit en compacte vorm.
Kenmerken
Kenmerkend voor een zaalkerk is het enkelvoudige schip en de rechthoekige plattegrond. Soms is aan de oostzijde een ronde of veelhoekige apsis aangebouwd voor het altaar. Door de afwezigheid van zijbeuken rust het gewelf of plafond direct op de muren. Zaalkerken zijn vaak kleiner van formaat, maar er bestaan ook monumentale voorbeelden.
Toepassing en voorbeelden
Zaalkerken zijn door hun eenvoudige vorm veelvuldig toegepast, met name bij dorpskerken. Ze komen voor in diverse bouwperioden en stijlen. Voorbeelden zijn te vinden in de romaanse architectuur en de latere Waterstaatsstijl. Ook in de moderne tijd worden veel kerken als zaalkerk gebouwd. Specifieke voorbeelden zijn de Oude Kerk in Oosterbeek (10e eeuw) en de Zaalkerk in Musselkanaal (gebouwd in 1926 in Amsterdamse School verwante stijl).
Vergelijkbare termen
Basiliek
Gebruikte bronnen: