Watergemaal
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een watergemaal is een installatie die water verplaatst, meestal van een lager naar een hoger niveau, om de waterstand te reguleren.
Omschrijving
Watergemalen zijn belangrijke waterbouwkundige werken die ingezet worden voor peilbeheer. Ze worden gebruikt om overtollig water uit een gebied weg te pompen (afvoergemaal) of juist water aan te voeren (aanvoergemaal). Dit is essentieel in laaggelegen gebieden, zoals polders, waar het natuurlijke waterpeil kunstmatig laag wordt gehouden door middel van bemaling. Ook binnen grotere watersystemen kunnen gemalen voorkomen, bijvoorbeeld als onderbemaling binnen het gebied van een groter gemaal.
Soorten gemalen
Gemalen kunnen worden onderscheiden op basis van hun functie, zoals afvoergemalen en aanvoergemalen. Daarnaast worden ze ook onderscheiden naar het type aandrijfwerktuig dat wordt gebruikt, zoals stoomgemalen, dieselgemalen en elektrische gemalen. Historisch werden ook windmolens gebruikt voor waterverplaatsing, wat in feite een vroege vorm van een gemaal is.
Toepassing in polders en boezems
In polders, door dijken omringde gebieden met een kunstmatig geregelde waterstand, spelen gemalen een cruciale rol bij het wegpompen van overtollig water. Dit water wordt vaak naar een boezem gepompt. Een boezem is een stelsel van waterlopen en meren dat dient voor de tijdelijke berging van polderwater voordat het op het buitenwater kan worden geloosd. Boezemgemalen zorgen voor het verplaatsen van water van de boezem naar het buitenwater.
Vergelijkbare termen
Pompstation
Gebruikte bronnen: