Vonkenvanger
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een vonkenvanger is een voorziening die bovenaan een schoorsteen wordt geplaatst om vonken en brandende deeltjes uit de rookgassen op te vangen, waardoor brandgevaar wordt verminderd.
Omschrijving
De vonkenvanger, ook wel vonkengaas genoemd, fungeert als een barrière boven de uitmonding van het rookkanaal. Het bestaat meestal uit roestvaststaal gaas of een metalen kooi die groot genoeg is om rook en gassen door te laten, maar klein genoeg om vonken en brandende stukjes hout tegen te houden. Dit is met name belangrijk bij woningen met brandbare dakbedekking, zoals riet, om te voorkomen dat vonken brand veroorzaken op het dak of in de omgeving. Vonken ontstaan doordat bij de verbranding van hout stoom kleine houtvezels losblaast die met de warme luchtstroom meestijgen.
De bevestiging van de vonkenvanger moet stevig zijn om losraken door weersomstandigheden te voorkomen. Regelmatige inspectie en reiniging zijn noodzakelijk om verstopping door roet en vuil te voorkomen, wat de trek van de schoorsteen kan belemmeren en de afvoer van rookgassen in gevaar kan brengen. De maaswijdte van het gaas dient zorgvuldig gekozen te worden; niet te groot zodat vonken ontsnappen, en niet te klein zodat het snel verstopt raakt. Aanbevolen maaswijdtes variëren, maar liggen doorgaans tussen de 8 mm en 12,5 mm. De totale netto doorlaat van het gaas moet aanzienlijk groter zijn dan de doorlaat van het rookkanaal, vaak minimaal drie keer zo groot.
Toepassing en verplichting
Vonkenvangers worden voornamelijk aanbevolen en zijn soms verplicht bij schoorstenen van kachels of haarden die vaste brandstoffen stoken, met name bij rietgedekte daken of nabijgelegen brandbare materialen. Brandverzekeraars kunnen de aanwezigheid van een vonkenvanger verplichten bij woningen met een rieten kap. Naast toepassing bij woningen kunnen vonkenvangers ook in industriële toepassingen gebruikt worden, bijvoorbeeld in de uitlaat van dieselmotoren. Het verbranden van ongeschikte houtsoorten met een hoog vochtgehalte en lage dichtheid kan leiden tot meer rook en vonkvorming, waardoor het gebruik van een vonkenvanger extra belangrijk wordt.
Materialen en typen
Vonkenvangers worden doorgaans gemaakt van roestvast staal (RVS) vanwege de weerstand tegen hoge temperaturen en duurzaamheid, en roesten niet. Er zijn verschillende soorten vonkenvangers verkrijgbaar, waaronder gaasvarianten, kooiconstructies en uitvoeringen die geïntegreerd zijn in schoorsteenkappen of regenkapen.
Vergelijkbare termen
Schoorsteenkap
Gebruikte bronnen: