Vluchtburcht
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een vluchtburcht is een versterkte plaats of burcht die in tijden van gevaar diende als toevluchtsoord voor de lokale bevolking en hun bezittingen.
Omschrijving
Vluchtburchten zijn vroegmiddeleeuwse verdedigingswerken die vaak bestonden uit een aarden wal met daaromheen een gracht, al dan niet droog. Ze werden strategisch gebouwd, vaak op natuurlijke hoogten of moeilijk bereikbare locaties. De primaire functie was het bieden van een veilige wijkplaats. Naast het onderkomen bieden aan mensen en vee, konden vluchtburchten ook een administratieve functie hebben. Soms werden bestaande structuren, zoals Romeinse castella, hergebruikt of opgenomen in de constructie van een vluchtburcht.
Kenmerken en Evolutie
Ringwalburgen, ook wel vluchtburgen genoemd, zijn de oudste verdedigingswerken in Nederland en dateren uit de (Vroege) Middeleeuwen en soms zelfs al uit de Romeinse tijd. Ze bestaan veelal uit een aarden wal met daaromheen een gracht. De vorm van een ringwalburcht kon rond of ovaal zijn. In latere perioden konden vluchtburchten worden opgenomen in grotere kasteelcomplexen en werden stenen constructies gebruikelijker.
Functie en Context
Vluchtburchten dienden als wijkplaats waar de lokale bevolking zich met have en goed kon terugtrekken en verdedigen in tijden van dreigend gevaar, zoals invasies. Naast deze defensieve rol konden ze ook een administratieve functie met regionaal belang vervullen. De strategische ligging op natuurlijke hoogten of moeilijk bereikbare plaatsen was kenmerkend.
Gebruikte bronnen: