Toneel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een toneel is het podium in een theater, schouwburg, schoolgebouw of cultureel centrum waar voorstellingen worden gegeven. Het is de plaats waar acteurs, dansers of muzikanten optreden voor publiek.
Omschrijving
Het toneel, ook wel podium genoemd, vormt een centraal element binnen een theatergebouw. Het is doorgaans een verhoogd vlak dat vanuit de zaal zichtbaar is voor het publiek. Toneelvloeren zijn vaak gemaakt van een speciale houtsoort die het mogelijk maakt om schroeven te gebruiken waarvan de gaten later weer verdwijnen. Naast het hoofdstoneel kunnen er zijtonelen en een achtertoneel aanwezig zijn voor de voorbereiding en wisseling van decors. De voorzijde van het toneel, die grenst aan de zaal, wordt het voortoneel genoemd. Moderne toneelconstructies kunnen zeer flexibel zijn en technische installaties omvatten voor onder andere belichting, geluid en decorwissels.
Constructie en techniek
De constructie van een toneel en het bijbehorende decor vereist specifieke kennis en technieken. Podiumdelen kunnen modulair worden opgebouwd. Materialen zoals behandeld hout, staal en multiplex worden gebruikt voor het frame en de vloer van een podium. Theatertechniek omvat onder andere de installatie van takels en kabels, het waarborgen van lastverdeling en veiligheidsmaatregelen, en het coördineren met belichting, geluid en decorontwerpteams. Bij de bouw of renovatie van een toneel wordt rekening gehouden met duurzaamheid en de integratie van moderne technische installaties.
Verschillende betekenissen van 'Toneel'
Het woord 'toneel' kan verschillende betekenissen hebben. Naast het fysieke podium in een theater, kan het ook verwijzen naar de kunstvorm theater in het algemeen, een toneelstuk (een theatervorm waarbij een spel wordt opgevoerd), een scène (een deel van een toneelstuk) of een verhoging waarop mensen iets aan publiek presenteren, ook buiten een theatercontext. In de context van bouw en theatertechniek wordt met 'toneel' meestal de fysieke speelvloer bedoeld.
Vergelijkbare termen
Podium
Gebruikte bronnen: