Toleranties
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Toleranties in de bouw zijn de maximaal toegestane afwijkingen van de exacte, gespecificeerde maten en posities van bouwelementen, materialen of constructies, die de functie van het bouwwerk niet in gevaar brengen.
Omschrijving
In de bouw zijn toleranties essentieel omdat kleine variaties tijdens het bouwproces onvermijdelijk zijn. Deze afwijkingen kunnen voortkomen uit diverse factoren zoals meetfouten, materiaalafwijkingen, temperatuurschommelingen en de nauwkeurigheid van gereedschappen en bouwvakkers. Toleranties worden vastgesteld in normen en bestekken om realistische en uitvoerbare standaarden te bieden. Ze zorgen ervoor dat ondanks deze variaties, de kwaliteit, nauwkeurigheid en functionaliteit van het bouwwerk gewaarborgd blijven. Het niet naleven van toleranties kan leiden tot bouwfouten, zoals problemen met luchtdichtheid, waterlekkage of koudebruggen, en in ernstige gevallen de constructie onveilig maken. Toleranties variëren per materiaal, bouwproces en de specifieke eisen van het bouwelement.
Vastlegging en soorten toleranties
Toleranties worden beperkt vastgelegd in het bestek, maar producenten specificeren deze vaak ook in KOMO-productcertificaten, waardoor toleranties per producent kunnen verschillen. Normen zoals NEN-EN 13670 en NEN 2881 geven begripsomschrijvingen, algemene regels en maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor diverse bouwtoepassingen en materialen. Er zijn verschillende soorten toleranties, waaronder lineaire toleranties (afmetingen zoals lengte, breedte, hoogte) en geometrische toleranties (vormafwijkingen zoals vlakheid, rechtheid, haaksheid). Toleranties zijn van toepassing op verschillende aspecten van het bouwproces, zoals het uitzetten op de bouwplaats, het fabriceren van producten en het monteren van elementen.
Belang van tolerantiebeheer
Het beheren van toleranties is een complexe taak die aandacht vereist. Het op elkaar afstemmen van toleranties tussen verschillende partijen, zoals in de sandwichbeton-, houtskeletbouw- en kozijnenindustrie, is cruciaal om problemen te voorkomen. Een zorgvuldige afweging van kosten en baten is hierbij nodig, aangezien nauwkeurigere toleranties vaak hogere productiekosten met zich meebrengen, maar op lange termijn kunnen leiden tot lagere kosten door betere werking en minder onderhoud.
Gebruikte bronnen: