Thermoluminescentiedatering
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Thermoluminescentiedatering, ook wel TL-datering genoemd, is een methode om de leeftijd te bepalen van materialen zoals kwarts en veldspaat aan de hand van de hoeveelheid licht die vrijkomt na verhitting (thermische stimulatie).
Omschrijving
Deze dateringstechniek wordt gebruikt voor materialen waarbij C14-datering niet mogelijk is, zoals aardewerk, gebakken klei en bepaalde mineralen. Het principe berust op het meten van de energie die in de loop der tijd is opgeslagen in de kristallijne structuur van het materiaal door natuurlijke achtergrondstraling. Wanneer het materiaal wordt verhit tot 400-500°C, komt deze opgeslagen energie vrij als licht (thermoluminescentie). De intensiteit van dit licht is een maat voor de hoeveelheid geabsorbeerde straling en daarmee voor de tijd die is verstreken sinds het materiaal voor het laatst werd verhit (waardoor de 'luminescentieklok' op nul werd gezet) of blootgesteld aan zonlicht. Na de meting is de opgeslagen energie verdwenen en kan de methode niet opnieuw op hetzelfde monster worden uitgevoerd.
Toepassingen en bereik
Thermoluminescentiedatering wordt onder andere toegepast voor het dateren van archeologische artefacten van gebakken klei, zoals aardewerk, en het bepalen van de ouderdom van windafzettingen zoals duinen en löss. In de bouwkunde kan de methode worden ingezet voor het dateren van baksteen en in sommige gevallen mortelmonsters, hoewel de methode voor baksteen nog niet wijdverbreid lijkt te zijn en de marges soms groot kunnen zijn. De methode is doorgaans bruikbaar voor het dateren van materialen met een ouderdom tussen de 100 en 200.000 jaar, met een foutmarge van minimaal 5% tot maximaal 10%.
Vergelijkbare termen
Datering
Gebruikte bronnen: