Straatmeubilair
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Objecten en voorzieningen die in de openbare ruimte worden geplaatst voor functionaliteit, verfraaiing of als service aan gebruikers, zoals banken, afvalbakken, verlichting en fietsenrekken.
Omschrijving
Straatmeubilair, ook wel wegmeubilair genoemd, omvat een breed scala aan elementen in de openbare ruimte. Hieronder vallen onder andere zitmeubilair (banken), afvalvoorzieningen (afvalbakken, containers), fietsparkeervoorzieningen (fietsenrekken) en verlichting (lantaarnpalen). Ook objecten als verkeersborden, wegmarkeringen, prullenbakken, urinoirs, parkeerautomaten, verkeerszuilen en hectometerpaaltjes worden tot straatmeubilair gerekend. Daarnaast kan het ook gaan om groenvoorzieningen, wegaanduidingen, richtingaanwijzers, bloembakken, kunstwerken en vlaggenmasten. Het straatmeubilair kan zowel functioneel zijn, als bijdragen aan de verfraaiing van de openbare ruimte. Gemeenten zijn veelal verantwoordelijk voor het straatmeubilair binnen de bebouwde kom, terwijl andere instanties zoals Rijkswaterstaat verantwoordelijk kunnen zijn voor straatmeubilair buiten de kommen. Het plaatsen van straatmeubilair is in veel gevallen vergunningvrij.
Soorten Straatmeubilair
Tot straatmeubilair worden diverse objecten gerekend. Een indeling kan worden gemaakt op basis van functie, zoals zitmeubilair (banken), afvalvoorzieningen (afvalbakken), en fietsparkeervoorzieningen (fietsenstandaards). Andere voorbeelden zijn afzetpalen, hekwerken, rookpalen en plakzuilen. Ook reclamedragers zoals stadsplattegronden en abri's worden soms hiertoe gerekend. Verlichting zoals lantaarnpalen, maar ook speeltoestellen en kunstobjecten in de openbare ruimte vallen onder de noemer straatmeubilair.
Regelgeving
Het plaatsen van straatmeubilair is in veel gevallen vergunningvrij volgens het Besluit omgevingsrecht (Bor) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Dit geldt voor straatmeubilair dat bijdraagt aan infrastructurele of openbare voorzieningen. Hoewel er in het Bor geen specifieke definitie van straatmeubilair is opgenomen, wordt in de toelichting gesproken over onder andere zitbanken en plantenbakken. Jurisprudentie van de Raad van State heeft bepaald dat het moet gaan om objecten die aan de openbare weg staan en bedoeld zijn om de openbare weg te verlichten in het geval van lantaarnpalen.
Vergelijkbare termen
Openbare meubels
Gebruikte bronnen: