Sporen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Sporen zijn in de bouwkunde tamelijk dunne, meestal houten balken die schuin, van de dakvoet tot de nok, in een dakconstructie worden geplaatst om de dakbedekking of het dakbeschot te dragen.
Omschrijving
Sporen, ook wel daksporen, spoorhout, dakspar of spanrib genoemd, vormen een belangrijk onderdeel van een sporenkap. Deze kapconstructie bestaat uit een reeks sporenparen die als een soort driehoek bij elkaar komen in de nok en aan de onderzijde op de muurplaat rusten. De sporen lopen schuin omhoog en vangen, samen met andere elementen zoals hanenbalken of trekbalken bij grotere overspanningen, de horizontale en verticale krachten van het dak op. Ze worden op regelmatige afstand van elkaar geplaatst om de belasting gelijkmatig te verdelen. Panlatten of tengels kunnen direct op de sporen worden aangebracht om de dakbedekking, zoals dakpannen of leien, te bevestigen.
Verschil met gordingen
Het belangrijkste verschil tussen een sporenkap en een gordingenkap zit in de richting van de dragende balken. Bij een sporenkap lopen de sporen schuin van de nok naar de dakvoet (min of meer verticaal in het dakvlak), terwijl bij een gordingenkap horizontale balken (gordingen) van muur tot muur worden geplaatst waarop het dakbeschot rust. Soms komen in oudere gebouwen sporenkappen voor waarbij de sporen alsnog door gordingen worden ondersteund.
Materialen
Hoewel sporen in principe van diverse materialen gemaakt kunnen worden, zoals staal of beton, zijn ze in de traditionele en meest voorkomende toepassing van hout. Populaire houtsoorten voor sporen zijn onder andere vuren en lariks/douglas.
Vergelijkbare termen
Gordingen
Gebruikte bronnen: