Spatpen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een spatpen is een korte verbreding aan de basis van een overigens versmalde pen in een houtverbinding.
Omschrijving
In de houtbouw wordt een spatpen toegepast bij pen-en-gatverbindingen, zowel open als gesloten. Het is een verbreding van ongeveer 10 mm aan de pen. Deze constructie helpt kromtrekken van het hout voorkomen en zorgt ervoor dat er geen doorgaande naad ontstaat, met name in hoekverbindingen zoals bij ramen. De spatpen draagt bij aan een stevigere verbinding en vult de diepte van een groef op. De term 'spatpen' is afgeleid van 'spatkracht', de kracht die ontstaat door hygroscopische werking en het deel achter de versmalde pen krom kan trekken. Om dit te voorkomen, wordt de spatpen toegepast om te zorgen dat de houtvlakken ter plaatse niet gaan wijken. Bij gesloten of blinde hoekverbindingen, waarbij de lengte van het gat aan de buitenzijde is ingekort en de pen is versmald (menageren), wordt de spatpen toegepast om kromtrekken te verhinderen. Het deel van de pen dat bij het menageren niet wordt weggehaald, is de spatpen.
Toepassing
Spatpennen worden voornamelijk gebruikt in pen-en-gatverbindingen in houtconstructies, zoals bij de vervaardiging van ramen en kozijnen. Ze worden toegepast om de stabiliteit en duurzaamheid van de verbinding te verbeteren en ongewenste vervorming te voorkomen.
Vergelijkbare termen
Stekken
Gebruikte bronnen: