Spanwartel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een spanwartel, ook bekend als spanschroef of draadspanner, is een verbindingselement dat wordt gebruikt om spanning aan te brengen op draden, kabels, staven of kettingen.
Omschrijving
Spanwartels worden ingezet in diverse toepassingen waar een strakke en veilige verbinding vereist is, zoals in de bouw, scheepvaart en tuinbouw. Ze bestaan typisch uit twee schroefeinden, waarvan één met rechtse en één met linkse draad, verbonden door een middendeel. Door dit middendeel te draaien, bewegen de schroefeinden naar elkaar toe of van elkaar af, waardoor de spanning op het gekoppelde element toeneemt of afneemt. Spanwartels zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen, zoals met oog-, haak- of gaffeleinden, en in diverse materialen zoals gegalvaniseerd staal of roestvast staal, afhankelijk van de beoogde toepassing en de vereiste corrosiebestendigheid.
Toepassingen
Spanwartels worden veelvuldig gebruikt in diverse sectoren, waaronder de bouw en constructie voor het spannen van kabels en draden in structuren zoals hekken, pergola's en zeilconstructies. In de scheepvaart en bij maritieme toepassingen zijn ze essentieel voor het spannen van touwen en lijnen op schepen. Ook in de tuinbouw vinden spanwartels toepassing bij het strak spannen van draad voor plantondersteuning of tuinhekken. Daarnaast worden ze gebruikt in de meubelbouw en andere constructies waar het op spanning brengen van elementen nodig is. Een specifiek bouwkundig voorbeeld is het gebruik van spanwartels in bekistingen om ronde wanden in een boogvorm te brengen of in spantconstructies zoals Polonceau-spanten om trekstaven op spanning te brengen.
Uitvoeringen en Materialen
Spanwartels zijn er in diverse uitvoeringen, afhankelijk van het type verbinding dat gemaakt moet worden. Veelvoorkomende uitvoeringen hebben aan de uiteinden haken, ogen of gaffels. Qua materiaal worden spanwartels onder andere gemaakt van gegalvaniseerd staal of roestvast staal (RVS). De keuze van het materiaal hangt af van de omgevingsfactoren, met name de behoefte aan corrosiebestendigheid. RVS, zoals RVS 316, biedt een goede weerstand tegen corrosie en is geschikt voor buitentoepassingen.
Gebruikte bronnen: