Spantbalk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een spantbalk is een horizontale balk die deel uitmaakt van een spantconstructie en dient om de spantbenen bijeen te houden, waardoor spatkrachten worden opgevangen.
Omschrijving
De spantbalk, ook wel trekbalk of trekplaat genoemd, bevindt zich in een spantconstructie, vaak aan de basis van het gebint, de kapconstructie of het gewelf. Bij hellende daken kunnen spantbalken hoger in de constructie geplaatst zijn en worden ze soms hanenbalken genoemd. De functie van de spantbalk is cruciaal voor de stabiliteit van het dak; het voorkomt dat de schuine spantbenen onder belasting naar buiten worden gedrukt. Ze kunnen gemaakt zijn van diverse materialen zoals hout of staal, afhankelijk van het type constructie en de benodigde sterkte. De balk werkt in essentie als een trekker die de horizontale krachten opvangt.
Onderdeel van spantconstructies
Spantbalken zijn een essentieel onderdeel van verschillende spantconstructies, zoals bij een verbeterd Hollands spant of een steekspant. Bij een steekspant fungeren zowel de hanenbalk als de balken van de zoldervloer als trekbalken om de spatkrachten van het dak op te vangen. In een verbeterd Hollands spant kunnen trekplaten aan weerszijden van de spantbenen en makelaar als trekbalken dienen.
Verschil met gording
Een spantbalk (of trekbalk/trekplaat) moet niet worden verward met een gording. Waar een spantbalk horizontaal ligt en spatkrachten opvangt, is een gording een horizontale balk die in de lengterichting van het dak ligt en het dakbeschot draagt. Gordingen lopen van spant tot spant of van spant tot muur.
Vergelijkbare termen
Gording
Gebruikte bronnen: