Slakken
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Slakken zijn bijproducten uit de metaalindustrie, voornamelijk hoogovenslak en staalslak, die worden ingezet als toeslagmateriaal in onder andere cement, beton en asfalt.
Omschrijving
Slakken ontstaan tijdens de productie van ruwijzer (hoogovenslak) en staal (staalslak) uit ijzererts. Het zijn restproducten die voornamelijk bestaan uit oxiden. Door de vloeibare slak snel af te koelen met water (granuleren), ontstaat gegranuleerde hoogovenslak of slakkenzand. Dit materiaal heeft hydraulische eigenschappen, wat betekent dat het in aanwezigheid van water verhardt. Hierdoor is het geschikt als grondstof voor cement, met name hoogovencement (CEM III), waarbij het portlandklinker kan vervangen. Naast het gebruik in cement en beton, worden slakken ook toegepast in asfaltmengsels en als funderingsmateriaal in de grond-, weg- en waterbouw.
Toepassingen in de bouw
Slakken worden op diverse manieren in de bouw ingezet. Gegranuleerde hoogovenslak is een belangrijke grondstof voor hoogovencement (CEM III), waarbij het een deel van de portlandklinker vervangt. Dit hoogovencement heeft specifieke eigenschappen, zoals een lagere warmteontwikkeling tijdens hydratatie en een betere bestandheid tegen aantasting door sulfaten. Staalslakken, een bijproduct van de staalproductie, vinden brede toepassing als bouwstof in de grond-, weg- en waterbouw (GWW), bijvoorbeeld voor wegfunderingen, geluidswallen en dijklichamen. Daarnaast wordt staalslak toegepast in asfaltmengsels. Sommige slakken kunnen ook als zwaar toeslagmateriaal in beton worden gebruikt om een hogere volumieke massa te bereiken. Afvalverbrandingsslakken kunnen eveneens als toeslagmateriaal in beton worden toegepast.
Eigenschappen en duurzaamheid
De eigenschappen van slakken variëren afhankelijk van hun samenstelling en herkomst. Gegranuleerde hoogovenslak bezit na activatie hydraulische eigenschappen. Hoogovencement, waarin hoogovenslak is verwerkt, reageert doorgaans trager dan portlandcement, maar kan bij hoge temperaturen juist sneller reageren. Het gebruik van hoogovenslak in beton kan, tot een bepaald percentage, gunstig zijn voor de levensduur van het beton en de weerstand tegen aantasting verbeteren. Staalslakken zijn hard en hebben een hoge verbrijzelingsweerstand, wat ze geschikt maakt voor zwaarbelaste toepassingen in de wegenbouw. Het gebruik van slakken als secundaire bouwstof draagt bij aan circulariteit en kan leiden tot een lagere CO2-uitstoot vergeleken met het gebruik van primaire grondstoffen.
Vergelijkbare termen
Staalslakken
Gebruikte bronnen: