Silica
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Silica, ook bekend als siliciumdioxide (SiO₂), is een chemische verbinding van silicium en zuurstof die in de aardkorst voorkomt in zowel kristallijne als amorfe vormen, zoals kwarts en opaal.
Omschrijving
Silica is een zeer algemeen mineraal dat een groot deel van de aardkorst beslaat. In de bouw wordt het veelvuldig toegepast, onder andere als essentieel bestanddeel in materialen zoals glas, beton, cement, en keramiek vanwege de hardheid en chemische bestendigheid. Wanneer kwartshoudende bouwmaterialen, zoals zand, beton of bakstenen, worden bewerkt (zagen, boren, slijpen), kan respirabel kristallijn silica (RCS), ook wel kwartsstof genoemd, vrijkomen. Het inademen van dit zeer fijne stof kan leiden tot ernstige longaandoeningen, waaronder silicose en longkanker. Adequate stofbeheersing en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zijn daarom cruciaal bij werkzaamheden met silica-houdende materialen in de bouw.
Toepassingen in de bouw
Silica is een belangrijk bestanddeel in diverse bouwmaterialen. Het wordt onder meer gebruikt in de productie van glas, cement, beton, bakstenen, tegels, en mortel. In beton kan siliciumdioxide als vulstof dienen om de sterkte en dichtheid te verbeteren. Ook in nanocoatings voor poreuze materialen zoals steen en beton kan siliciumdioxide worden toegepast om waterafstotende eigenschappen te creëren.
Gezondheidsrisico's en preventie
Het inademen van respirabel kristallijn silica (kwartsstof) is schadelijk voor de gezondheid. Langdurige blootstelling kan leiden tot silicose (stoflongen), longkanker, COPD, en auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis. Kwartsstof komt vrij bij werkzaamheden zoals zagen, slijpen, boren, schuren, en slopen van kwartshoudende materialen. Om blootstelling te minimaliseren zijn preventieve maatregelen essentieel, zoals het nat houden van materialen, het gebruik van stofafzuiging met HEPA-filters, adequate ventilatie, en het dragen van ademhalingsbescherming zoals FFP3-maskers of halfgelaatsmaskers met P3-filters.
Vergelijkbare termen
Siliciumdioxide
Gebruikte bronnen: