Schraapstaal
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een schraapstaal is een plat stuk gereedschapsstaal, vaak rechthoekig van vorm, dat bij houtbewerking wordt gebruikt om oppervlakken glad af te werken en onzuiverheden zoals verf, vernis of boenwas te verwijderen.
Omschrijving
Schraapstaal, ook wel scraper genoemd, is een handgereedschap dat met name in de houtbewerking wordt toegepast. Het bestaat uit een stalen plaatje waarvan aan één zijde een 'braam' is aangezet met een aanzetstaal. Deze scherpe braam geeft het gereedschap zijn schrapende vermogen. Door het schraapstaal onder een schuine hoek en met lichte buiging over het hout te duwen, worden dunne houtkrullen verwijderd, wat resulteert in een gladder oppervlak dan met schuurpapier mogelijk is. Schraapstalen zijn verkrijgbaar in verschillende vormen, waaronder rechthoekig voor vlakke oppervlakken en hol of bol voor profielen. Hoewel voornamelijk gebruikt voor hout, zijn er ook schraapstalen voor andere toepassingen, zoals het verwijderen van lijmresten, verf of pakkingen, soms met een handvat.
Gebruik en onderhoud
Om een schraapstaal effectief te gebruiken, wordt het vaak licht gebogen gehouden tijdens het schrapen om te voorkomen dat de hoeken in het hout kerven. De scherpte van het schraapstaal is cruciaal voor een goed resultaat. Wanneer het schraapstaal niet goed meer schraapt, moet de braam opnieuw worden aangezet. Dit 'aanzetten' gebeurt met een aanzetstaal, een speciaal gereedschap dat de braam weer scherp maakt. Vroeger werd voor grof werk soms een stuk glas gebruikt in plaats van schraapstaal. Het werken met schraapstaal vereist enige oefening en is arbeidsintensief, vooral bij grote oppervlakken. Na gebruik kan het oppervlak eventueel nog met fijn schuurpapier worden bewerkt, al is dit niet altijd nodig of wenselijk, omdat schuren een opruwende werking kan hebben.
Soorten
Naast de standaard rechthoekige schraapstalen, zijn er diverse vormen beschikbaar voor specifieke toepassingen. Denk hierbij aan schraapstalen met een holle of bolle vorm voor het bewerken van ronde of holle profielen, en zwanenhalsschraapstalen met verschillende curves. Er zijn ook schraapstalen met een handvat voor meer grip en controle. Voor specifieke taken zoals het verwijderen van pakkingsresten zijn er pakkingschrapers. Ook zijn er schraapstalen van roestvast staal (RVS) verkrijgbaar om roestbesmetting van het werkmateriaal te voorkomen.
Gebruikte bronnen: