Schaafbank
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een schaafbank, vaak aangeduid als vlakbank of vlak-vandiktebank bij houtbewerking, is een machine die wordt gebruikt om hout te bewerken door dunne lagen materiaal te verwijderen, waardoor het oppervlak glad, vlak of haaks wordt.
Omschrijving
Schaafbanken zijn essentiële machines in de houtbewerking voor het voorbewerken van gezaagd hout dat ruw of vezelig kan zijn en kleine maatafwijkingen kan vertonen. Met een schaafbank, zoals een vlakbank, kan hout glad worden gemaakt, zaagfouten en krommingen worden opgeheven, en de juiste maat worden verkregen. Ze worden ook gebruikt voor het maken van uitsparingen zoals sponningen. Bij een vlakbank bevindt de beitelas zich onder het tafelblad en wordt het hout over de as bewogen. Een vandiktebank daarentegen heeft de beitelas boven de tafel en wordt gebruikt om hout op een specifieke dikte te schaven, vaak nadat het al is gevlakt. Vlak-vandiktebanken combineren beide functies in één machine. Het verwijderen van oude verf of lak met een schaafbank wordt overigens afgeraden, omdat harde bestanddelen in de verf de beitels snel bot maken. Veel schaafmachines zijn uitgerust met veiligheidsmechanismen zoals een Zwitserse of parallelbeveiliging die de beitels afschermt tijdens gebruik. Regelmatig onderhoud en het slijpen van de beitels zijn belangrijk voor optimale resultaten.
Verschillende typen schaafmachines
Bij houtbewerking onderscheiden we verschillende typen schaafmachines. De vlakbank wordt gebruikt om hout glad en haaks te schaven. De beitelas bevindt zich hierbij onder de tafel. Een vandiktebank wordt gebruikt om hout tot een bepaalde dikte te schaven, met de beitelas boven de tafel. Een vlak-vandiktebank combineert de functies van een vlakbank en een vandiktebank in één machine. Naast stationaire machines bestaan er ook elektrische handschaafmachines voor kleinere werkzaamheden.
Veiligheid en onderhoud
Schaafmachines zijn krachtige gereedschappen die veiligheidsmaatregelen vereisen. Veel machines zijn voorzien van beveiligingssystemen, zoals een afscherming boven de beitelas. Bij het gebruik is het belangrijk om het werkstuk goed vast te klemmen en de machine pas in contact te brengen met het hout wanneer de beitelas op toeren is gekomen. Regelmatig onderhoud, waaronder het slijpen van de beitels, is cruciaal voor zowel de kwaliteit van het schaafwerk als de levensduur van de machine.
Vergelijkbare termen
Houtbewerkingsmachines |
Schaafmachine |
Vlakbank
Gebruikte bronnen: