Samengestelde balken
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een samengestelde balk, ook wel samengestelde ligger genoemd, is een dragend bouwelement opgebouwd uit meerdere onderdelen of materialen die samenwerken om belastingen te dragen.
Omschrijving
Samengestelde balken worden in de bouw toegepast om de draagkracht en stijfheid te vergroten of om een gelijkwaardige constructie te realiseren met minder of goedkopere materialen. Een samengestelde balk bestaat uit verschillende onderdelen. Dit kunnen delen van hetzelfde materiaal zijn, zoals bij gelamineerd hout of een samengestelde houten balklaag, of een combinatie van verschillende materialen zoals staal en beton. Het doel is om de gunstige eigenschappen van de verschillende componenten te benutten. Sterkteberekeningen voor samengestelde balken zijn complexer dan voor enkelvoudige balken.
Toepassingen en Materialen
Samengestelde balken worden breed toegepast in diverse bouwconstructies. Een veelvoorkomend voorbeeld is de staal-beton ligger, waarbij een stalen balk wordt gecombineerd met een betonnen vloerplaat. Het staal neemt hierbij veelal de trekkrachten op, terwijl het beton de drukkrachten opneemt. Deze combinatie resulteert in een sterke, en in verhouding lichte constructie. Profielstaal in combinatie met een betonplaat is een gangbare vorm van samengestelde constructie. Ook in de houtskeletbouw komen samengestelde balken voor, bijvoorbeeld in de vorm van gelamineerd hout (glulam) of als dragende elementen opgebouwd uit meerdere delen. Een balklaag kan samengesteld zijn uit moerbalken en kinderbalken. Ook in funderingen worden soms samengestelde betonnen balken toegepast.
Samenwerking en Verbindingen
De effectieve samenwerking tussen de verschillende materialen in een samengestelde balk is cruciaal. Bij staal-beton constructies wordt de verbinding vaak gerealiseerd door middel van ankers of schuifknoppen (shear connectors) op de stalen balk, die verankerd worden in het beton. Dit zorgt voor de noodzakelijke overdracht van schuifkrachten tussen het staal en het beton, waardoor de samengestelde werking tot stand komt. Bij samengesteld hout kunnen verbindingen tot stand komen door verlijming, nagelen of bouten.
Gebruikte bronnen: