Ruwheidswaarde
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De ruwheidswaarde, uitgedrukt in micrometers (µm), is een maat voor de oneffenheden van een oppervlak.
Omschrijving
Oppervlakteruwheid is een kenmerk van de oppervlaktestructuur van een materiaal en geeft aan hoe glad of ruw een oppervlak is. Het is een begrip dat onder andere in de bouwkunde en metaalindustrie wordt gebruikt. Een lage ruwheidswaarde duidt op een glad oppervlak, terwijl een hoge waarde een ruwer oppervlak aangeeft. De ruwheidswaarde kan worden bepaald met behulp van meetinstrumenten zoals een profielmeter of laserscanner. De meest voorkomende aanduiding voor oppervlakteruwheid is de Ra-waarde, die het rekenkundig gemiddelde meet van de pieken en dalen op een oppervlak binnen een bepaalde meetlengte. Andere parameters zijn Rz (gemiddelde hoogteverschil tussen de vijf hoogste pieken en vijf diepste dalen) en Rt (maximale hoogteverschil).
Belang en toepassingen in de bouw
In de bouwsector speelt oppervlakteruwheid een rol bij diverse toepassingen. Een lagere ruwheid is vaak wenselijk voor oppervlakken die goed reinigbaar moeten zijn, zoals in de voedselverwerkende industrie of bij bepaalde vloeren om dierkwetsuren te voorkomen. Een gladder oppervlak vermindert ook wrijving en kan corrosie helpen tegengaan. In sommige gevallen kan een hogere ruwheid juist gewenst zijn, bijvoorbeeld om de hechting van lijmen of coatings te verbeteren of voor anti-sliptoepassingen. Denk hierbij aan het opruwen van RVS-platen voor verlijming of bij gevelbekleding. De ruwheid van wegen is van invloed op onder andere de grip, het geluid en de afwatering.
Meetmethoden
Het meten van oppervlakteruwheid kan op verschillende manieren. Directe methoden maken gebruik van een taster of stylus die over het oppervlak beweegt en de hoogteverschillen registreert. Deze profilometers zijn nauwkeurig, maar kunnen minder geschikt zijn voor zeer kwetsbare materialen. Contactloze methoden gebruiken licht of geluid, bijvoorbeeld met optische instrumenten zoals wit licht interferometrie of confocale microscopie. De gemeten waarden, zoals Ra, Rz en Rt, geven een kwantitatieve beschrijving van de ruwheid van het oppervlak.
Vergelijkbare termen
Oppervlakteruwheid
Gebruikte bronnen: