Rondavel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een rondavel is een traditionele ronde hut, met een cirkelvormige plattegrond en meestal een kegelvormig, vaak rietgedekt dak, voornamelijk te vinden in zuidelijk Afrika.
Omschrijving
Rondavels zijn inheemse bouwwerken die kenmerkend zijn voor culturen in zuidelijk Afrika. Ze worden traditioneel gebouwd met lokaal verkrijgbare materialen, zoals stenen voor de muren en leem of een mengsel van zand, aarde en mest als mortel. De vloer kan afgewerkt zijn met een bewerkt mestmengsel voor een glad oppervlak. Het dak wordt doorgaans ondersteund door boomtakken en bedekt met riet of een vergelijkbaar grasachtig materiaal. De bouwstijl wordt ook wel omschreven als 'cone on cylinder' of 'cone on drum'. Rondavels worden nog steeds gebruikt in landelijke gebieden, maar zijn ook populair als accommodatie in toeristische resorts.
Materialen en constructie
De muren van een rondavel worden vaak opgetrokken uit stenen, waarbij een mengsel van zand, aarde of mest als mortel dient. De vloer wordt soms glad gemaakt met een bewerkt mestmengsel. Het dakframe bestaat uit boomtakken, die op maat worden gemaakt. De dakbedekking is traditioneel riet of een soortgelijk gras. Het aanbrengen van het riet kan een langdurig proces zijn, dat soms wel een jaar in beslag neemt voor een ervaren vakman, omdat het sectie voor sectie wordt genaaid, beginnend aan de onderkant.
Gebruik en verspreiding
Rondavels zijn een typische huisvorm in zuidelijk Afrika, onder andere te vinden in Zuid-Afrika, Lesotho (waar ze ook bekend staan als mokhoro), Swaziland en Botswana. Kleine variaties in muurhoogte, dakhelling en afwerking komen voor in verschillende gebieden. Naast traditionele woningen worden rondavels ook gebruikt als gastenverblijven in toeristische accommodaties en soms zelfs als goedkope nutsgebouwen. In sommige gebieden, zoals in Mamelodi, Zuid-Afrika, hebben historische rondavels cultureel en toeristisch belang en worden ze gerenoveerd voor sociaal-culturele en toeristische doeleinden.
Vergelijkbare termen
Ronde huis
Gebruikte bronnen: