Roede
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een roede is in de bouwkunde meestal een horizontale of verticale lat of staaf die wordt gebruikt voor de onderverdeling van vensters.
Omschrijving
Roeden, vaak aangeduid als glasroeden, zijn dunne latten of staven die in een venster worden geplaatst om het glasoppervlak in kleinere vlakken te verdelen. Historisch gezien was de toepassing van roeden noodzakelijk omdat het technisch moeilijk was om grote glasplaten te produceren. Tegenwoordig worden roeden vooral toegepast uit esthetische overwegingen, bijvoorbeeld om een gebouw een klassieke of authentieke uitstraling te geven. Ze kunnen zowel horizontaal als verticaal in het raamkozijn worden geplaatst, wat resulteert in een 'roedeverdeling'. Roeden kunnen gemaakt zijn van verschillende materialen, waaronder hout, metaal (zoals staal, aluminium of zink) en kunststof. Er bestaan ook 'schijnroeden' of 'wienersprossen', waarbij de roedeverdeling tussen het dubbelglas wordt geplaatst en er eventueel latten op het glas worden gelijmd om het aanzicht van traditionele roeden te creëren, met als voordeel gemakkelijker onderhoud en betere isolatie.
Toepassingen
Naast de bekende toepassing in vensters, worden roeden in de bouwkunde ook in andere contexten gebruikt. Een 'windroede' of 'brugstaaf' is een metalen staaf die een glas-in-lood-raam verstevigt om het te beschermen tegen winddruk. Bij glazen daken werd vroeger soms een 'patentroede' gebruikt, een stalen roede met een zinken profiel waarin het glas werd geklemd. Ook bij binnendeuren kunnen roeden worden toegepast om de deur in panelen te verdelen. In een andere context kan 'roede' verwijzen naar een oude lengte- of oppervlaktemaat die per streek kon verschillen.
Soorten roedeverdelingen
De manier waarop roeden een venster verdelen, wordt de roedeverdeling genoemd. Deze kan variëren afhankelijk van de bouwstijl en de gewenste esthetiek. Roeden kunnen 'ingewerkt' zijn, waarbij elke onderverdeling een apart glasvlak heeft, of 'opgelijmd', waarbij de roeden op een grote glasplaat worden aangebracht. Bij isolatieglas kunnen roeden ook 'tussen het glas' worden geplaatst, vaak van aluminium, voor eenvoudiger onderhoud. 'Glasdelende roeden' worden soms ook wel constructieve roeden genoemd, met name bij stalen kozijnen.
Vergelijkbare termen
Draagbalk
Gebruikte bronnen: