Riool
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een riool is een ondergronds stelsel van buizen en kanalen voor het inzamelen en transporteren van afvalwater en hemelwater.
Omschrijving
Riolering, ook wel rioolstelsel genoemd, is de infrastructuur die wordt gebruikt voor het afvoeren van afvalwater en neerslag (hemelwater) op een hygiënische en veilige manier. Dit systeem van buizen, putten en pompen wordt voornamelijk ondergronds aangelegd in steden en dorpen. Het doel is om al het water dat afkomstig is van huishoudens, bedrijven en neerslag af te voeren naar een afvalwaterzuiveringsinstallatie of oppervlaktewater. Het correct functioneren van het riool is essentieel voor de volksgezondheid en het voorkomen van wateroverlast.
Soorten rioolstelsels
Er worden grofweg twee verschillende soorten rioleringsstelsels onderscheiden: vrij verval en mechanische riolering. Bij vrij verval stroomt het water door een klein afschot naar het laagste punt. Mechanische riolering, ook wel drukriolering genoemd, maakt gebruik van pompen om het afvalwater onder druk af te voeren, wat met name in buitengebieden of bij grotere afstanden naar een zuiveringsinstallatie wordt toegepast.
Daarnaast worden rioolstelsels ingedeeld op basis van de manier waarop afvalwater en hemelwater worden ingezameld:
* Gemengd stelsel: Hierbij worden huishoudelijk afvalwater en regenwater gezamenlijk in één buizensysteem afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Bij hevige regenval kan dit leiden tot overstorten van ongezuiverd water op oppervlaktewater.
* Gescheiden stelsel: Dit stelsel bestaat uit twee aparte leidingsystemen: één voor afvalwater (DWA - Droog Weer Afvoer) dat naar de zuivering gaat, en één voor hemelwater (HWA - Hemelwater Afvoer) dat naar oppervlaktewater of infiltratievoorzieningen wordt geleid.
* Verbeterd gescheiden stelsel: Een variant waarbij een deel van het hemelwater (de 'first flush', vaak het meest vervuilde deel) alsnog naar de afvalwaterzuivering wordt geleid om de piekbelasting bij regen te verminderen.
Materialen
Rioolbuizen worden traditioneel gemaakt van materialen zoals beton, gres (gebakken klei) en vroeger ook gietijzer en lood. Tegenwoordig wordt voor rioleringssystemen, met name de kleinere diameters en huisaansluitingen, veelvuldig gebruik gemaakt van kunststoffen zoals PVC, PP en HDPE. Beton en glasvezelversterkt kunststof worden nog steeds gebruikt voor de grotere diameters van hoofdriolen. Gresbuizen staan bekend om hun duurzaamheid en weerstand tegen chemicaliën.
Vergelijkbare termen
Afvalwaterstelsel
Gebruikte bronnen: