Rijpheid
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
In de bouw, en met name in de betontechnologie, verwijst rijpheid naar een grootheid die is afgeleid van de temperatuur en verhardingstijd van beton, en die een indicatie geeft van de sterkteontwikkeling van jong beton.
Omschrijving
Rijpheid is een belangrijk concept binnen de betontechnologie. Het wordt gebruikt om de toename van de sterkte van beton over tijd te kwpaliteitsdienstbeton.nl]. Vooral de 'gewogen rijpheid' is hierbij relevant. Dit is het product van de verhardingstijd en de verhardingstemperatuur, waarbij rekening wordt gehouden met de temperatuurgevoeligheid van het bindmiddel. Een hogere temperatuur versnelt de verharding van beton, hoewel dit verband niet altijd recht evenredig is. Door de rijpheid van beton te meten, vaak met behulp van temperatuursensoren en een rijpheidscomputer, kan de aannemer de actuele sterkte van het beton in de constructie bepalen. Dit is cruciaal om te weten wanneer bijvoorbeeld de bekisting veilig verwijderd kan worden zonder dat de constructie instort of de kwaliteit van het beton afneemt. Te laat ontkisten kan daarentegen leiden tot vertraging in het bouwproces. De relatie tussen gewogen rijpheid en druksterkte van een specifieke betonsamenstelling wordt weergegeven in een ijkgrafiek, die meestal wordt opgesteld door de producent van de betonspecie.
Gewogen Rijpheid
Gewogen rijpheid (Rg) is een specifieke methode om de sterkteontwikkeling van beton te bepalen. Deze methode is in Nederland veelvuldig toegepast en wordt beschreven in normen zoals NEN 5970. De gewogen rijpheid over een periode van een uur kan worden berekend met een formule waarin de gemiddelde betontemperatuur in dat uur en de C-waarde van het cement zijn meegenomen. Rijpheidscomputers maken deze berekening automatisch op basis van gemeten temperaturen. Het principe is dat voor eenzelfde betonsamenstelling bij een gelijke gewogen rijpheid steeds dezelfde sterkte hoort. Dit maakt de methode betrouwbaar voor jong beton.
IJkgrafiek
De ijkgrafiek is een grafische weergave van het verband tussen de gewogen rijpheid en de druksterkte van een specifieke betonsamenstelling. Met behulp van deze grafiek kan de berekende gewogen rijpheid direct worden vertaald naar de betondruksterkte. De ijkgrafiek is uniek voor elke betonsamenstelling en wordt doorgaans aangeleverd door de betoncentrale. Het is belangrijk dat de ijkgrafiek alleen geldig is binnen het gebied waarvoor hij is opgesteld; extrapoleren is onbetrouwbaar.
Vergelijkbare termen
Houdbaarheid
Gebruikte bronnen: