Relief
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Reliëf is een verhoogde of verdiepte voorstelling op een verder vlak oppervlak, waarbij de voorstelling boven (of onder) de ondergrond uitkomt.
Omschrijving
In de bouwkunde en architectuur wordt reliëf toegepast om esthetische waarde aan gebouwen en elementen toe te voegen. Het kan de ruimtelijke werking van een gevel vergroten door het spel van licht en schaduw. Reliëfs kunnen variëren van ondiepe uitstulpingen tot bijna volledig vrijstaande figuren. Materialen die gebruikt worden voor reliëfs in de bouw zijn divers en omvatten onder andere steen, beton, metaal en kunststof. Reliëfs kunnen een verhalende functie hebben, bijvoorbeeld door historische of religieuze motieven uit te beelden, of puur decoratief zijn.
Soorten reliëfs
Er zijn verschillende soorten reliëfs, afhankelijk van de mate waarin de voorstelling uit het vlak naar voren komt:
* Bas-reliëf (vlakreliëf): Hierbij komt de voorstelling slechts weinig uit het platte vlak. De figuren zijn vaak platter dan in werkelijkheid.
* Demi-reliëf (mezzo-rilievo): Een tussenvorm waarbij de figuren ongeveer tot de helft van hun diepte uit het vlak komen.
* Haut-reliëf (hoog reliëf): Bij deze vorm steekt de voorstelling sterk naar voren, soms bijna volledig los van de achtergrond.
* Verzonken reliëf (reliëf en creux, intaglio): Hierbij zijn de figuren in het vlak uitgehouwen en liggen ze dus verdiept in plaats van verhoogd. Deze techniek werd soms gebruikt als stempel.
Toepassingen in de bouw
Reliëfs worden in de bouw op diverse plaatsen toegepast. Ze kunnen gevels sieren en gebouwen allure geven door variatie in afwerkingsdiktes en materialen. In beton kunnen reliëfs worden aangebracht door technieken zoals uitwassen van de cementhuid om granulaten zichtbaar te maken, of door het gebruik van matrijzen of speciale freestechnieken zoals vectogramm om afbeeldingen of structuren te creëren. Ook bij metselwerk kan reliëf ontstaan door de structuur van de stenen, zoals bij handvorm bakstenen, of door het aanbrengen van gestucte delen of gevelstrips met variërende diktes. Reliëfs kunnen ook functionele toepassingen hebben, zoals bij laagreliëf dorpels die bijdragen aan een goede afwatering en bescherming bieden tegen weersinvloeden.
Vergelijkbare termen
Ornament
Gebruikte bronnen: