Ranma
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een ranma is een traditioneel Japans architecturaal element, vaak een opengewerkt paneel van hout, dat boven schuifdeuren (zoals shoji of fusuma) of wanden wordt geplaatst, tussen de latei en het plafond.
Omschrijving
Ranma panelen zijn een kenmerkend onderdeel van de klassieke Japanse architectuur en komen veel voor in traditionele woningen, tempels en schrijnen. Ze dienen zowel een functioneel als een esthetisch doel. Functioneel zorgen ranma's ervoor dat licht en lucht tussen ruimtes kunnen circuleren, ook wanneer de schuifdeuren gesloten zijn, terwijl ze toch enige visuele afscheiding bieden. Esthetisch bieden ze een ruimte voor decoratieve expressie door middel van ingewikkeld houtsnijwerk of roosterpatronen. De complexiteit en de gebruikte materialen, zoals houtsnijwerk dat soms gelakt of verguld is, maakten ranma's ook tot een symbool van welvaart. Ze worden meestal horizontaal geplaatst en variëren in de mate van openheid, van bijna volledig opengewerkt tot panelen met slechts beperkte doorboringen.
Soorten en decoratie
Er bestaan verschillende soorten ranma's, waaronder ranma's met traliewerk (renji ranma), die vaak kleine schuifschermen kunnen bevatten (shoji ranma). Vlak opengewerkt houtsnijwerk (sukashibori) werd populairder vanaf de 15e eeuw. Van de late 16e tot het einde van de 17e eeuw werden ranma's verrijkt met uitgebreide afbeeldingen van bomen, figuren en scènes uit geschiedenis en legendes, met name in tempelzalen in shoin-stijl. Naast gedetailleerd houtsnijwerk kunnen ranma's ook eenvoudige roosterpatronen hebben, zoals het veelvoorkomende koushi ranma (eenvoudig traliewerk) of hishigoushi ranma (ruitpatroon). Andere varianten zijn de yumiranma met gebogen latten en osaranma met dicht op elkaar geplaatste verticale spijlen. Ook panelen met opengewerkte planken (itaranma) en ranma's die bamboeknopen imiteren (take-no-fushi ranma) komen voor. De decoratie kan symbolische motieven bevatten zoals planten, dieren of geometrische patronen, die culturele en religieuze betekenis hebben.
Vergelijkbare termen
Kumiko
Gebruikte bronnen: