Proctorproef
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een proctorproef is een gestandaardiseerde laboratoriumtest uit de civiele techniek om het optimale vochtgehalte en de maximale droge dichtheid van grond of ongebonden funderingsmaterialen te bepalen voor een goede verdichting.
Omschrijving
De proctorproef is vernoemd naar de Amerikaanse ingenieur Ralph R. Proctor die in 1933 de eerste varianten ontwikkelde. Het doel van de proef is om vast te stellen bij welk vochtgehalte een grondmonster de grootste verdichting bereikt met een bepaalde hoeveelheid energie. De resultaten worden gebruikt om de funderingsstabiliteit en draagkracht van de grond te bepalen en overmatige zetting na de bouw te voorkomen. De proef wordt uitgevoerd door een grondmonster met verschillende vochtgehaltes in lagen in een mal te verdichten met een gestandaardiseerde slagmachine (Proctorhamer). Door de dichtheid bij elk vochtgehalte te meten en uit te zetten in een grafiek, ontstaat een curve waarvan het hoogste punt de maximale proctordichtheid en het bijbehorende optimale vochtgehalte aangeeft. Voor funderingen wordt vaak een proctordichtheid van minimaal 95% geëist, voor toplagen veelal 98%.
Uitvoering
De proctorproef begint met het bepalen van het oorspronkelijke vochtgehalte van het grondmonster. Een afgemeten hoeveelheid nat zand wordt in een ovenschaal gedaan, gewogen, gedroogd in een oven totdat het gewicht niet meer significant verandert, en opnieuw gewogen om het vochtgehalte te bepalen. Vervolgens wordt de maximale dichtheid bepaald door grond met verschillende, oplopende vochtgehaltes in een standaardcilinder in meerdere lagen te verdichten met een gestandaardiseerd aantal slagen van een machine (Proctorhamer) met een specifiek gewicht en valhoogte. Dit proces wordt herhaald met steeds iets meer water totdat de gemeten dichtheid begint af te nemen. De proef kan worden uitgevoerd als een 'Normale Proctorproef' of, bij hogere eisen, als een 'Verzwaarde Proctorproef', waarbij het verschil zit in de hoeveelheid ingebrachte energie. De proef wordt uitgevoerd volgens gestandaardiseerde procedures, zoals beschreven in de Standaard RAW Bepalingen en Europese normen (EN).
Toepassing en belang
Een goed verdichte grond is essentieel voor het plaatsen van funderingen en het aanleggen van wegen en dijken om overmatige zetting en schade te voorkomen. De proctorproef helpt bij het bepalen van de verdichtingsgraad die nodig is om de vereiste stabiliteit en draagkracht te bereiken. De resultaten van de proctorproef, de maximale proctordichtheid en het optimale vochtgehalte, worden gebruikt om de juiste verdichtingsmethoden en -apparatuur te kiezen en om te bepalen of de grond moet worden bevochtigd of ontwaterd om het optimale vochtgehalte te benaderen voor een effectieve verdichting op de bouwplaats. In de wegenbouw wordt de mechanische kwaliteit van zand vaak aangeduid in de verdichtingsgraad in % van de Maximum Proctor Dichtheid (% mpd).
Vergelijkbare termen
Laboratoriumproef
Gebruikte bronnen: