Portico
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een portico, ook wel porticus, is een overkapte zuilengalerij die zich vóór de ingang van een gebouw bevindt.
Omschrijving
Portico's werden in de Romeinse architectuur veel gebruikt bij villa's en openbare gebouwen, en dienden als verfraaiing en als bescherming tegen weersinvloeden. Soms werd er onder een porticus ook handel gedreven. Hoewel de term 'porticus' soms ruimer wordt gebruikt voor een algemene colonnade (overdekte wandelgang met zuilen), is een portico specifiek geplaatst bij de ingang van een gebouw. In het neoclassicisme, een bouwstijl uit de late 18e en vroege 19e eeuw, kwam de portico met zuilen en trappen weer prominent terug als onderdeel van de ingangspartij van gebouwen. Voorbeelden van bouwwerken met een portico zijn het Pantheon in Rome en tempels in de Griekse architectuur.
Etymologie
Het woord 'porticus' is het Latijnse woord voor poort of ingang en is afgeleid van 'porta' (poort, ingang) en het achtervoegsel '-icus'. De Nederlandse term 'portaal' is hiervan afgeleid via het Oudfranse 'portal'.
Typen Portico's in de Klassieke Architectuur
In de klassieke architectuur worden portico's soms aangeduid op basis van het aantal zuilen aan de voorzijde. Een hexastyl portico heeft zes zuilen, wat standaard was in de Griekse Dorische architectuur tussen 600 en 430 v.Chr. Octostyl gebouwen, zoals het Parthenon in Athene en het Pantheon in Rome, hebben acht zuilen. Een decastyl portico heeft tien zuilen, zoals te zien is in de tempel van Apollo in Didyma.
Vergelijkbare termen
Zuilengang
Gebruikte bronnen: