Portalen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een portaal is in de bouwkunde een constructie die bestaat uit twee verticale stijlen (kolommen) verbonden door een horizontale ligger.
Omschrijving
In de bouwpraktijk wordt de term portaal vaak gebruikt voor een draagconstructie in de vorm van een frame. Deze constructie is bedoeld om overspanningen te maken, bijvoorbeeld voor de toegang tot een gebouw, een opening in een dragende muur, of als onderdeel van de hoofdstructuur van een hal of loods. Portalen kunnen worden uitgevoerd in verschillende materialen, zoals staal, beton of hout. Stalen portalen komen veel voor in hallenbouw vanwege hun draagkracht en de mogelijkheid om grote overspanningen te realiseren. Betonportalen worden onder andere toegepast in bruggen en soms ook in stationsgebouwen. Het ontwerp en de berekening van portalen zijn essentieel om stabiliteit en veiligheid te garanderen, waarbij rekening wordt gehouden met de belastingen die de constructie moet opnemen.
Toepassingen
Portalen vinden diverse toepassingen in de bouw en civiele techniek. Ze worden gebruikt om grote openingen te overbruggen in dragende muren, bijvoorbeeld bij het creëren van een grotere woonruimte. In de utiliteitsbouw, zoals bij fabriekshallen, loodsen en agrarische gebouwen, vormen portaalspanten de primaire draagstructuur die het dak en de gevels dragen. Ook in de infrastructuur komen portalen voor, bijvoorbeeld als constructie boven wegen voor verkeerssignalering en bewegwijzering, uitgevoerd als koker- of vakwerkportalen in staal of aluminium. Daarnaast worden portaalconstructies toegepast bij bruggen, de zogenaamde portaal- of integraalbruggen, waarbij rijdek en landhoofden één geheel vormen.
Materialen
De materialen waaruit portalen worden vervaardigd variëren afhankelijk van de toepassing en vereiste draagkracht. Veel voorkomende materialen zijn staal en beton. Stalen portalen worden vaak als geprefabriceerde elementen aangeleverd. Betonportalen kunnen eveneens prefab worden geproduceerd of in het werk worden gestort. Ook hout en gelamineerd hout kunnen worden toegepast voor portaalconstructies, met name bij kleinere overspanningen of specifieke esthetische wensen.
Vergelijkbare termen
Staalconstructie
Gebruikte bronnen: