Piron
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een piron is een ornament, vaak op een voetstuk, dat als afsluiting wordt toegepast op markante punten van een bouwwerk, zoals het uiteinde van een nok of op een vorstenhoed.
Omschrijving
Pirons zijn decoratieve elementen in de bouwkunde. Ze worden veelal gebruikt als bekroning op het hoogste punt van een dak, specifiek op de nok of waar meerdere dakvlakken samenkomen zoals bij hoekkeperpannen of vorstenhoeden. De vorm van een piron kan variëren, maar een veelvoorkomende uitvoering is een taps toelopende zuil met een bolvormige figuur. Pirons kunnen gemaakt zijn van diverse materialen, waaronder keramiek, lood, zink of koper. Bij metalen pirons wordt soms een houten grondvorm gebruikt die met het metaal wordt bekleed.
Toepassing op daken
Op daken markeren pirons vaak het punt waar meerdere dakvlakken samenkomen. Een piron op het uiteinde van een nok wordt ook wel een nokpiron of dakpiron genoemd. Ze kunnen, naast hun decoratieve functie, ook dienen ter bescherming van de onderliggende daknaden.
Materialen en vormen
Pirons zijn traditioneel vervaardigd uit materialen zoals gebakken klei (keramiek) of metalen zoals lood, zink en koper. De metalen pirons bestaan doorgaans uit een metalen huid over een houten basisvorm. Qua vorm variëren pirons van eenvoudige staven met een bol (bolpiron) tot meer complexe uitvoeringen. De term 'piron' kan in bredere zin ook verwijzen naar een zuil of pijler bekroond met een bol, soms historisch gerelateerd aan symbolen van macht of jurisdictie.
Vergelijkbare termen
Finial
Gebruikte bronnen: