Piramide
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een piramide is een bouwwerk dat meestal een veelhoekige basis heeft en waarvan de zijden samenkomen in een punt (de top).
Omschrijving
In de architectuur is een piramide een monumentale constructie die gebouwd is van of bekleed is met steen of baksteen. De basis is meestal rechthoekig en de vier hellende zijden zijn driehoekig, al kunnen ze soms ook trapeziumvormig zijn en eindigen in een platform in plaats van een punt. Piramides zijn in verschillende perioden en gebieden gebouwd, waaronder Egypte, Sudan, Ethiopië, West-Azië, Griekenland, Cyprus, Italië, India, Thailand, Mexico, Zuid-Amerika en op enkele eilanden in de Stille Oceaan. De bekendste zijn de Egyptische piramides, die dienden als grafmonumenten voor farao's en hun koninginnen. Deze werden vaak gebouwd nabij de Nijl om transport van materialen te vergemakkelijken. De bouw kon vele jaren duren en werd waarschijnlijk uitgevoerd door professionele bouwlieden. Er bestaan verschillende theorieën over de bouwmethoden, zoals het gebruik van hellingen of kantelliftkooien. Naast grafmonumenten werden in Mesopotamië piramide-achtige bouwwerken, ziggurats genaamd, gebouwd als tempeltorens.
Materialen en Constructie
Egyptische piramides werden voornamelijk gebouwd met lokaal gewonnen kalksteen. Voor de afwerking van de buitenkant werd witte kalksteen gebruikt en graniet werd per schip aangevoerd voor de grafkamers. De stenen werden getransporteerd met sleeën over nat gemaakt zand of per boot over de Nijl. Er zijn ook theorieën die suggereren dat sommige stenen aan de bovenkant van de piramide ter plekke werden gemaakt van een mengsel van klei, asresten en zout. Oudere piramides, zoals die van Djoser, waren trapvormig en werden later geperfectioneerd tot de ware piramidevorm. De fundering werd nauwkeurig uitgemeten, waarbij rekening werd gehouden met de windrichtingen. Bij sommige moderne constructies kan de term 'piramide' ook verwijzen naar specifieke bouwelementen, zoals een piramidevormige afdeklat voor schuttingen.
Moderne Voorbeelden
Naast historische toepassingen wordt de piramidevorm ook in moderne architectuur gebruikt. Een bekend voorbeeld is de glazen piramide bij het Louvre in Parijs, ontworpen als monumentale entree en centraal ondergronds lobbygebied. Ook in Nederland zijn er voorbeelden, zoals de Piramide van Austerlitz, oorspronkelijk een monument.
Vergelijkbare termen
Obelisk
Gebruikte bronnen: