penetrometrie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Penetrometrie is een onderzoeksmethode, vaak gebruikt in grondmechanica, waarbij de weerstand van de bodem tegen indringing wordt gemeten om de draagkracht en opbouw van de grond te bepalen.
Omschrijving
Bij penetrometrie wordt een staaf met een conus de grond ingedrukt. De kracht die hiervoor nodig is, wordt geregistreerd en uitgezet tegen de diepte. Deze weerstand bestaat uit puntweerstand (aan de conus) en wrijving langs het oppervlak van de staaf (kleef), vooral bij machinale sonderingen. De resultaten geven inzicht in de opbouw van de grond, de grondsoorten per laag en hun eigenschappen. Dit is essentieel voor civiele bouw om de draagkracht van de bodem te bepalen en passende funderingsmethoden te kiezen. Hoewel penetrometrie en sondering vaak door elkaar worden gebruikt, kan sondering specifiek verwijzen naar het meten van draagkracht en kleef met behulp van een penetrometer.
Toepassingen en types
Penetrometrie wordt breed toegepast in de bouw en civiele techniek voor grondonderzoek, met name voor het beoordelen van de draagkracht van diepere grondlagen, bijvoorbeeld rond rioleringsbuizen. Ook bij verkennend grondonderzoek is penetrometrie nuttig, vooral op locaties waar zware klassieke sondeerapparatuur niet inzetbaar is. Er bestaan verschillende typen penetrometers. Handbediende penetrometers, zoals handsondeerapparaten, worden gebruikt voor metingen tot ongeveer 1 meter diepte en zijn relatief eenvoudig in gebruik. Machinale sonderingen kunnen diepere lagen bereiken. Slagsonderingen, zoals de lichte slagsondering en de Panda-slagsondering (een type dynamische penetrometer), meten de weerstand door middel van slagen en zijn geschikt voor het testen van diepere grondlagen of voor verkennend onderzoek in uitdagende omstandigheden. De indringingsweerstand kan worden gemeten en soms digitaal worden geregistreerd of op registratiekaarten worden vastgelegd.
Penetrometer en sondeeronderzoek
De penetrometer is het instrument dat gebruikt wordt bij penetrometrie om de indringingsweerstand van de grond te meten. Sondeeronderzoek is een specifieke vorm van geotechnisch onderzoek waarbij vaak een penetrometer wordt ingezet. Met de meetgegevens van een sondering kunnen de lithologische opbouw (grondsoorten) en de draagkracht van de bodem worden geanalyseerd. Uit de conusweerstand en het wrijvingsgetal kan bijvoorbeeld de opeenvolging van grondlagen worden afgeleid. Dit draagt bij aan de interpretatie van de bodemgesteldheid voor funderingsdoeleinden en andere civieltechnische werken.
Vergelijkbare termen
CPT (Cone Penetration Test)
Gebruikte bronnen: