Paal

Laatst bijgewerkt: 05-05-2025


Definitie

Een paal is een lang, slank constructie-element dat in de grond wordt aangebracht om belastingen van een bouwwerk over te dragen naar diepere, draagkrachtige grondlagen.

Omschrijving

Palen worden gebruikt als fundering wanneer de draagkrachtige grond zich te diep onder het oppervlak bevindt voor een fundering op staal. Ze dragen het gewicht van de constructie over naar stabielere grondlagen, zoals een dieper gelegen zandlaag. Het draagvermogen van een paal wordt bepaald door de puntweerstand aan de voet van de paal en de schachtwrijving langs de zijkant van de paal. Er zijn verschillende soorten palen, gemaakt van materialen zoals hout, beton en staal. Houten palen werden vroeger veel gebruikt, vooral tot ongeveer 1970, maar worden tegenwoordig minder toegepast vanwege beperkt draagvermogen en gevoeligheid voor aantasting zoals paalrot. Prefab betonpalen zijn momenteel het meest gebruikte type heipaal in Nederland. Daarnaast bestaan er in de grond gevormde betonpalen en stalen buispalen.

Inbrengmethoden

Palen kunnen op verschillende manieren in de grond worden aangebracht. De meest voorkomende methoden zijn heien, boren of schroeven. Bij heien wordt de paal met een heistelling in de grond geslagen, wat trillingen en geluid kan veroorzaken. Boren of schroeven zijn methoden die minder trillingen en geluidsoverlast geven en worden vaak toegepast in stedelijke gebieden of dicht bij bestaande bebouwing. Geschroefde palen worden de grond in gedraaid, vergelijkbaar met een schroef.

Paalfundering

Een fundering op palen is een type fundering dat bestaat uit meerdere palen die de constructie dragen. Dit type fundering wordt toegepast wanneer de draagkrachtige grond te diep ligt voor een fundering op staal, die direct op een stabiele zandlaag rust. De keuze voor een paalfundering en het type paal wordt bepaald aan de hand van grondonderzoek, zoals een sondering, en berekend door een constructeur.

Vergelijkbare termen

Fundering

Gebruikte bronnen: