Orgelgalerij
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een orgelgalerij is een verhoogd platform of balkon in een kerkgebouw, bedoeld om het kerkorgel en eventueel een zangkoor te plaatsen, vaak gesitueerd aan de westzijde of achterzijde van het schip.
Omschrijving
De orgelgalerij, ook wel oksaal of orgeltribune genoemd, is een balkon in een kerkgebouw dat primair dient als locatie voor het kerkorgel. Naast het orgel kan een orgelgalerij ook ruimte bieden aan een zangkoor. Deze galerij bevindt zich doorgaans aan de westzijde of achterzijde van het kerkschip. Historisch gezien was het oksaal oorspronkelijk een afscheiding tussen het priesterkoor en het middenschip, waarop zich vaak ook een orgelbalkon bevond. Na de Reformatie veranderde de betekenis van oksaal, vooral in katholieke kerken, naar een synoniem voor orgelbalkon of orgelgalerij. De constructie van een orgelgalerij vereist voldoende draagkracht om het gewicht van het orgel te kunnen dragen. De orgelkas op de galerij kan los staan (positief) of geïntegreerd zijn met de balustrade (balustradeorgel). Soms zijn orgelgalerijen rijk versierd met bijvoorbeeld houtsnijwerk.
Verband met Oksaal
De termen 'oksaal' en 'orgelgalerij' worden vaak door elkaar gebruikt, met name na de Reformatie, waarbij oksaal in de katholieke traditie steeds meer synoniem werd voor de orgelgalerij aan de westzijde van de kerk. Oorspronkelijk was een oksaal een afscheiding tussen het koor en het schip van de kerk.
Soorten Orgels op Galerijen
Orgels die op een orgelgalerij worden geplaatst, kunnen variëren in constructie. Een 'positief' is een orgel dat los op de galerij staat, terwijl een 'balustradeorgel' een orgel is dat met de balustrade van de galerij een geheel vormt.
Vergelijkbare termen
Koorbanken
Gebruikte bronnen: