Open haard
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een open haard is een stookplaats in een gebouw, bestaande uit een open vuurruimte en een schoorsteen, bedoeld voor verwarming en sfeer.
Omschrijving
De open haard is een bouwkundig element dat reeds lang bestaat. Oorspronkelijk diende een open haard als de voornaamste warmtebron, waarbij rook via een gat in het dak ontsnapte. Met de komst van stenen gebouwen en huizen deed de schoorsteen zijn intrede, waarbij de stookplaats tegen de muur werd geplaatst en rook via een kap werd afgevoerd. Een open haard bestaat typisch uit een vaste stookbodem of een rooster met een aslade eronder, en vaak een haardplaat tegen de achterwand. Om vonken tegen te houden kan een vonkengordijn worden gebruikt. Voor een goede trek in het rookkanaal is bij een open haard een minimale diameter van 200 mm vereist. Het rendement van een open haard is relatief laag (ongeveer 10 tot 15%), waardoor het tegenwoordig vaker als sfeerelement dan als hoofdverwarmingsbron dient.
Constructie en Plaatsing
Bij het inbouwen van een open haard is een onbrandbare, hittebestendige ondergrond van minimaal 8 cm dik nodig. Er moet voldoende afstand tot brandbare materialen, zoals houten muren, worden gehouden; deze ruimte moet worden opgevuld met isolatiemortel of fungeren als luchtspouw. De luchttoevoer, essentieel voor een goede trek en beperking van rookterugslag, kan via de onderkant van de haard of via beluchtingsroosters worden gerealiseerd, bij voorkeur met verse buitenlucht. Het rookkanaal, dat rust op de hoofddraagconstructie, moet voldoen aan bouwkundige normen en dient boven het dak uit te monden, bij voorkeur nabij de nok en ten minste 500 mm daarboven. Bij nieuwbouw en verbouw gelden specifieke regels, zoals een minimale afstand van 1 meter tot de buren voor de uitmonding van het rookkanaal. Ook dient het rookkanaal ten minste samengesteld te zijn uit ½ steens metselwerk en een lengte van minimaal 4 meter te hebben voor thermische trek.
Alternatieven en Efficiëntie
Vanwege het lage rendement worden open haarden vaak vervangen door modernere hout- of gaskachels. Een inzethaard, feitelijk een open haard met glazen deuren, biedt een veel hoger rendement en meer veiligheid. Een haarddeur kan aan een bestaande open haard worden toegevoegd om de veiligheid en efficiëntie te verhogen door vonken tegen te houden en de luchttoevoer beter te regelen. Elektrische sfeerhaarden bieden een alternatief dat de sfeer nabootst zonder open vuur, rook of een schoorsteen, en werken met LED-verlichting voor de vlammenillusie en een verwarmingselement voor warmte, met het voordeel van eenvoudige installatie en bediening.
Vergelijkbare termen
Houtkachel |
inbouwhaard |
schouw
Gebruikte bronnen: