Omgevingsvergunningvrij bouwen

Laatst bijgewerkt: 05-05-2025


Definitie

Omgevingsvergunningvrij bouwen houdt in dat voor bepaalde bouwactiviteiten geen omgevingsvergunning is vereist volgens de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) of, sinds 1 januari 2024, de Omgevingswet.

Omschrijving

Vergunningvrij bouwen betekent niet dat er helemaal geen regels gelden. Ook bij vergunningvrije projecten moet worden voldaan aan onder andere het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), het Omgevingsplan en het burenrecht. De regels voor vergunningvrij bouwen zijn complex en sinds de invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zijn er veranderingen doorgevoerd. Voorheen stonden de uitzonderingen op de vergunningplicht in het Besluit omgevingsrecht (Bor). Nu bepaalt het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) in welke gevallen een omgevingsvergunning voor een (technische) bouwactiviteit nodig is. Daarnaast is er een onderscheid gekomen tussen de technische bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit, die beide vergunningplichtig of vergunningvrij kunnen zijn. Typische voorbeelden van bouwwerken die vaak vergunningvrij gebouwd mogen worden, zijn aan- en uitbouwen aan de achterzijde, dakkapellen op het achterdakvlak, bijgebouwen in het achtererfgebied en erfafscheidingen tot een bepaalde hoogte. Het is raadzaam om bij twijfel altijd een vergunningscheck te doen bij de gemeente of online, aangezien de specifieke regels en de toepassing ervan kunnen variëren.

Voorbeelden van vergunningvrije bouwwerken

Hoewel de regels complex zijn en afhankelijk van de specifieke situatie en locatie, vallen diverse bouwprojecten geregeld onder vergunningvrij bouwen. Hieronder vallen vaak aanbouwen en bijgebouwen aan de achterzijde van een woning, dakkapellen op het achterdakvlak, dakramen, zonnepanelen, erfafscheidingen tot een bepaalde hoogte, kozijn- of gevelwijzigingen aan de achtergevel en inpandige verbouwingen zonder constructieve wijzigingen. Ook sport- of speeltoestellen tot een bepaalde hoogte kunnen vergunningvrij zijn. Voor mantelzorgwoningen gelden onder voorwaarden eveneens mogelijkheden voor vergunningvrij bouwen.

Regelgeving en aandachtspunten

Vergunningvrij bouwen betekent niet dat er geen regels nageleefd hoeven te worden. Het bouwproject moet voldoen aan de regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), dat eisen stelt aan onder meer veiligheid, gezondheid en bruikbaarheid. Daarnaast zijn het Omgevingsplan van de gemeente en het burenrecht van belang. Het is cruciaal om de specifieke voorwaarden voor het betreffende bouwwerk en de locatie te controleren, bijvoorbeeld via een vergunningscheck bij de gemeente of het Omgevingsloket. Ook bij vergunningvrije bouwactiviteiten die constructieve wijzigingen met zich meebrengen, kan een constructieberekening noodzakelijk zijn om te voldoen aan veiligheidseisen.

Vergelijkbare termen

Vergunningsvrij bouwen

Gebruikte bronnen: