Netcongestie
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Netcongestie is een situatie waarin het elektriciteitsnet onvoldoende capaciteit heeft om de gevraagde of aangeboden elektriciteit veilig en stabiel te transporteren, wat leidt tot overbelasting van het netwerk.
Omschrijving
Netcongestie, ook wel 'file op het elektriciteitsnet' genoemd, treedt op wanneer de vraag naar of het aanbod van elektriciteit de fysieke transportcapaciteit van de elektriciteitsinfrastructuur overschrijdt. Dit fenomeen kan zich voordoen op alle spanningsniveaus (hoog-, midden- en laagspanning) en vormt een significante belemmering voor een betrouwbare en efficiënte energievoorziening, evenals voor economische groei en de energietransitie.
Oorzaken en Gevolgen
De hoofdoorzaken van netcongestie zijn de versnelde elektrificatie van de samenleving (zoals de toename van warmtepompen, elektrische voertuigen en geïndustrialiseerd verbruik) en de snelle groei van duurzame energieopwekking via zonne- en windparken. De bestaande elektriciteitsnetwerken zijn vaak niet ontworpen voor deze tweerichtingsstroom en toenemende pieken. De uitbreiding van het net blijft hierbij achter door factoren zoals lange vergunningstrajecten, personeelstekorten en beperkte fysieke ruimte voor nieuwe infrastructuur.
De directe gevolgen van netcongestie omvatten wachtlijsten voor nieuwe of zwaardere elektriciteitsaansluitingen voor bedrijven, woningbouwprojecten en zorginstellingen. Dit vertraagt de verduurzaming en economische ontwikkeling. Bovendien kan het leiden tot het niet kunnen terugleveren van opgewekte duurzame energie en, in extreme gevallen, tot stroomuitval of het tijdelijk inperken van energielevering (curtailment) om overbelasting te voorkomen.
Oplossingsrichtingen
Om netcongestie te bestrijden, zijn er diverse oplossingsstrategieën. Ten eerste is er de noodzaak tot versnelde netverzwaring en -uitbreiding, inclusief de aanleg van nieuwe transformatorhuisjes en kortere procedures. Daarnaast wordt ingezet op het slimmer benutten van het bestaande netwerk door middel van 'congestiemanagement'. Dit omvat flexibele contracten, de implementatie van batterijopslagsystemen om energiepieken op te vangen, en de toepassing van geavanceerde energiemanagementsystemen (EMS) die energieverbruik en -opwekking optimaliseren. Ook wordt er gekeken naar vraagresponsmaatregelen, 'cable pooling' (het delen van aansluitingen), en het stimuleren van flexibel energieverbruik door middel van dynamische tarieven en andere prijsprikkels.
Gebruikte bronnen: