Metaheerhuis
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Een metaheerhuis, ook bekend als een 'Bet Tohorah', is een gebouw, doorgaans gelegen op een Joodse begraafplaats, specifiek bestemd voor de rituele zuivering en voorbereiding van de overledene voor de begrafenis volgens Joodse traditie.
Omschrijving
In de Joodse geloofsbeleving functioneert het metaheerhuis (Hebreeuws: 'Bet Tohorah' of 'Huis van Zuivering') als een essentieel onderdeel van de uitvaartrituelen. Binnen deze structuur ondergaat de overledene een rituele reiniging, bekend als 'tahara', uitgevoerd door leden van de 'chevre kadisha' (heilige gemeenschap of begrafenisgenootschap). Dit reinigingsproces omvat het zorgvuldig wassen van het lichaam, vaak terwijl het bedekt is, en het kleden in eenvoudige lijkwaden, wat gelijkheid in de dood symboliseert. Tijdens deze voorbereidingen worden gebeden uitgesproken. De traditie benadrukt het respectvol teruggeven van de overledene aan de Schepper in een staat van reinheid en heelheid. Na de rituele reiniging kan een lijkrede (hesped) worden gehouden voordat het lichaam naar de laatste rustplaats wordt gebracht. Dit gebeurt gewoonlijk binnen 24 uur na overlijden, met uitzondering van sjabbat of Joodse feestdagen. Hoewel de meeste metaheerhuizen zich op Joodse begraafplaatsen bevinden, zijn sommige, zoals het historische Metaheerhuis in Gouda, oorspronkelijk gebouwd naast Joodse instellingen en later herbestemd als gedenkplaatsen, vaak met de status van rijksmonument.
Rituele Reiniging en Voorbereiding
De rituele reiniging, of 'tahara', is een centraal element dat plaatsvindt in het metaheerhuis. Deze handeling wordt uitgevoerd door een speciaal aangestelde groep, de 'chevre kadisha' (heilige gemeenschap), waarbij mannen overleden mannen reinigen en vrouwen overleden vrouwen. Het lichaam wordt geheel afgedekt met een laken terwijl kommen warm water erover worden uitgegoten. Vervolgens wordt de overledene gekleed in eenvoudige, witte linnen doodskleding, bekend als 'tachrichim', die gelijkheid in de dood symboliseren. Er worden specifieke gebeden en citaten uit de Talmoed uitgesproken. De nadruk ligt op de waardigheid van de overledene, en het aanraken van het lichaam wordt tot een minimum beperkt, enkel door de leden van de 'chevre kadisha'. Deze zorgvuldige voorbereiding weerspiegelt het diepe respect voor de doden binnen de Joodse traditie.
Gebruikte bronnen: