Mes en groef
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een mes-en-groefverbinding is een bevestigingsmethode waarbij een plank is voorzien van een uitstekende rand (messing, mes, tong, veer) die over de gehele lengte in de uitsparing (groef, ploeg, gleuf) van een andere plank past voor een stevige verbinding.
Omschrijving
Mes en groef, ook bekend als messing en groef, tong en groef, tand en groef, of veer en groef, is een houtverbinding die voornamelijk wordt gebruikt om houten delen over de lengte met elkaar te verbinden. Hierbij heeft het ene deel een 'mes' (uitstekende rand) en het andere deel een 'groef' (uitsparing), die precies in elkaar passen. Dit systeem zorgt voor een nauwkeurige en strakke verbinding. Naast een vaste veer (messing) die aan de plank vastzit, kan de verbinding ook tot stand komen met een losse veer, een apart latje dat in de groeven van beide delen wordt geplaatst. Deze verbindingstechniek vermindert de noodzaak voor extra bevestigingsmaterialen zoals spijkers of lijm, hoewel lijm soms wordt gebruikt, met name bij een losse veer. Het draagt bij aan een naadloze afwerking en kan, afhankelijk van het materiaal en de toepassing, de verbinding vochtbestendiger maken, hoewel behandeling van hout buiten aan te raden blijft. De verbinding kan zowel horizontaal als verticaal worden toegepast.
Toepassingen en materialen
Mes en groef wordt veel toegepast bij onder andere vloerdelen (zoals laminaat en parket), wandpanelen, gevelbekleding, dakbeschot, schuttingen en in de elementenbouw voor bijvoorbeeld tuinhuisjes en prefab-elementen. Het wordt voornamelijk gebruikt bij houten materialen zoals vuren, grenen, douglas, lariks en hardhout. Ook bij plaatmateriaal zoals underlayment en OSB-platen wordt mes en groef toegepast. Daarnaast wordt een vergelijkbaar systeem met uitsteeksels en inkepingen gebruikt bij silicaatblokken in muurmetselwerk om naden te minimaliseren. Een variant op mes en groef is rabat, wat een algemene term is voor verbindingen waarbij planken in elkaar vallen. Voorbeelden hiervan zijn halfhouts rabat en Zweeds rabat.
Voor- en nadelen
Voordelen van een mes-en-groefverbinding zijn onder meer de eenvoudige montage, de stevige koppeling van delen, en het feit dat de verbinding, met name bij machinaal vervaardigde delen, bijna altijd goed op elkaar is afgestemd, wat zorgt voor een hechte verbinding. Het zorgt voor een stabiele en vlakke afsluiting. Bij houten planken vermindert het de werking van het hout en maakt het stabieler bij binnengebruik. Een nadeel, met name bij houten delen, is de gevoeligheid voor vervorming door vocht en temperatuurverschillen, wat kan leiden tot kieren en spleten. Ook kan het zijn dat niet alle soorten planken met mes en groef verkrijgbaar zijn, wat de keuze beperkt. Bij montage is het belangrijk om de delen niet te strak op elkaar te plaatsen om ruimte voor uitzetting te houden, zeker bij gedroogd hout.
Vergelijkbare termen
Pen en gatverbinding |
kliksysteem |
verlijmde verbinding
Gebruikte bronnen: