Mascaron
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een mascaron is een architectonisch siermotief in de vorm van een gebeeldhouwd gezicht, dat gebruikt wordt ter decoratie van gebouwen en objecten.
Omschrijving
Mascarons zijn decoratieve elementen die voornamelijk in de architectuur worden toegepast. Ze stellen meestal een menselijk, dierlijk of fantasiegezicht voor met uiteenlopende uitdrukkingen, zoals schrikwekkend, komisch of neutraal. Oorspronkelijk hadden mascarons een apotropaïsche functie, bedoeld om boze geesten af te weren. Hierom worden ze vaak geplaatst als sluitsteen boven rondboogdeuren of -vensters. Ook op andere plaatsen, zoals lateien, consoles, kraagstenen en fonteinspuwers, komen mascarons veel voor. Het ornament is populair geweest in diverse bouwstijlen, waaronder maniërisme, barok, beaux-arts en art nouveau.
Toepassing en variaties
Mascarons worden op diverse plaatsen in de bouwkunst aangetroffen. Ze kunnen dienen als sluitsteen boven een boog, als ornament aan een kapiteel, kraagsteen, kroonlijst, console, fontein of balkon. Naast groteske of gekarikaturiseerde menselijke gezichten, kunnen mascarons ook dierlijke figuren voorstellen. In sommige gevallen zijn de gezichten omringd door gebladerte, waarbij de bladeren soms lijken te groeien vanuit de mond of neus. Mascarons werden van oudsher gebruikt en bleven door de eeuwen heen populair in verschillende stijlperioden.
Vergelijkbare termen
Gezichtsornament |
groteske kop |
waterspuwer
Gebruikte bronnen: