Luchtkwaliteit
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Luchtkwaliteit geeft de mate aan waarin de buiten- of binnenlucht vrij is van verontreinigende stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier.
Omschrijving
De luchtkwaliteit is afhankelijk van de aanwezigheid van schadelijke stoffen zoals fijnstof, ozon en stikstofdioxide. Verschillende bronnen dragen bij aan luchtvervuiling, waaronder industrie, verkeer en landbouw. De luchtkwaliteit kan per locatie en moment sterk verschillen. In Nederland worden regels voor luchtkwaliteit opgesteld op basis van Europese richtlijnen, waarbij rijksoverheid, provincies en gemeenten samenwerken om te voldoen aan de Europese normen. Het RIVM deelt kennis over luchtkwaliteit en gezondheid en overheden kunnen maatregelen nemen om de hoeveelheid ongezonde stoffen in de lucht te verminderen, bijvoorbeeld door eisen te stellen aan voertuigen.
Luchtkwaliteit in de bouw
Tijdens bouw- en sloopwerkzaamheden kunnen verschillende verontreinigende stoffen vrijkomen die de luchtkwaliteit beïnvloeden, zoals fijnstof en stikstofdioxide. Met name bouwmachines die op diesel draaien, dragen bij aan de uitstoot van schadelijke stoffen. Ook vrijkomend stof en vuil van bouwlocaties kunnen door passerende voertuigen opnieuw in de lucht terechtkomen en dagen blijven hangen. Bij nieuwe bouwontwikkelingen, zoals de aanleg van wegen of bouw van woningen, wordt gekeken naar het effect op de luchtkwaliteit. Om te bepalen of een bouwproject de luchtkwaliteit significant verslechtert, wordt gekeken of de concentratie fijnstof of stikstofdioxide met meer dan 3% toeneemt ('niet in betekenende mate'). Luchtonderzoek kan inzicht geven in de aanwezigheid van schadelijke stoffen op bouwplaatsen en helpen bij het nemen van maatregelen. Het is belangrijk om een aanvaardbare luchtkwaliteit te waarborgen, met name bij de realisatie van woningen, waarbij de ligging ten opzichte van vervuilende bronnen zoals drukke wegen of veehouderijen meespeelt. De Omgevingswet bevat regels voor het waarborgen van een goede binnenluchtkwaliteit en het beperken van buitenluchtverontreiniging.
Verbeteren van luchtkwaliteit
Maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren kunnen gericht zijn op de bronnen van vervuiling, het overdrachtsgebied of de 'ontvanger' (zoals gebouwen of mensen). Voorbeelden van maatregelen zijn ventilatiesystemen, het verminderen van verkeer, en het toepassen van emissiebeperkende technieken. Strengere Europese eisen voor stoffen zoals fijnstof en stikstofdioxide zullen vanaf 2030 gelden. Overheden informeren burgers ook over luchtverontreiniging en hoe eigen gedrag, zoals houtstook, bijdraagt.
Vergelijkbare termen
Luchtvervuiling
Gebruikte bronnen: