Luchtbelvorming
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Luchtbelvorming is het ontstaan van holtes gevuld met lucht in bouwmaterialen tijdens productie, verwerking of uitharding, wat de kwaliteit en het uiterlijk kan beïnvloeden.
Omschrijving
Luchtbellen, ook wel poriën of gaatjes genoemd, kunnen voorkomen in diverse bouwmaterialen zoals beton, pleisterwerk en verf. Ze ontstaan door ingesloten lucht in het mengsel, te veel water, onjuist gebruik van hulpstoffen zoals lossingsmiddelen, of te snelle droging van het materiaal. Bij beton kan onvoldoende trillen leiden tot ingesloten lucht. In pleisterwerk kunnen luchtbellen ontstaan als het materiaal te slap is aangemaakt of te snel droogt. Bij verf kan luchtinsluiting optreden, vooral bij grofporige houtsoorten, te dikke lagen of te snelle droging door bijvoorbeeld schilderen in direct zonlicht. Deze luchtbellen kunnen de beoogde eigenschappen van het materiaal aantasten en esthetisch ongewenst zijn.
Gevolgen van luchtbelvorming
Luchtbelvorming kan leiden tot een verminderde sterkte, hechting en duurzaamheid van het bouwelement. Bij beton kunnen luchtbellen de sterkte verlagen, waarbij een toename van 1% luchtvolume kan leiden tot circa 5 N/mm² sterkteverlies na 28 dagen. Oppervlakteholtes als gevolg van luchtbellen zijn esthetisch ongewenst, met name bij prefab beton waar een glad oppervlak gewenst is. Hoewel de originele tekst corrosie noemde, is dit in de gevalideerde bronnen niet direct als gevolg van luchtbelvorming in de materialen zelf beschreven, wel kan schade aan beton door bijvoorbeeld alkali-silicareactie of externe factoren indirect leiden tot problemen met wapening. Overmatige blaarvorming in verf kan leiden tot het loslaten van de verflaag.
Voorkomen en verminderen
Om luchtbelvorming te voorkomen of te verminderen, zijn verschillende maatregelen mogelijk. Bij beton is het essentieel om de juiste mengverhouding te hanteren en het beton goed te verdichten door te trillen. Het verlengen van de mengtijd kan ook helpen om lucht en water te verwijderen. Het gebruik van geschikte lossingsmiddelen is cruciaal; verkeerd gebruik kan juist leiden tot luchtbellen. Bij pleisterwerk is een juiste mengverhouding en voldoende droogtijd belangrijk. Te snelle droging door tocht, direct zonlicht of hoge temperaturen moet worden vermeden. Bij schilderwerk is een schone en droge ondergrond belangrijk, en het aanbrengen van de juiste laagdikte. Schilderen in direct zonlicht moet worden vermeden omdat dit te snelle droging veroorzaakt waardoor lucht ingesloten raakt. Soms wordt bij beton een luchtbelvormer toegevoegd om kleine, elastische luchtporiën te creëren die de verwerkbaarheid en vorstbestendigheid verbeteren, hoewel dit de sterkte kan verminderen als er te veel lucht wordt ingebracht.
Vergelijkbare termen
Holtes
Gebruikte bronnen: