Leemoven
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een leemoven is een oven die traditioneel wordt geconstrueerd met leem, een mengsel van klei, zand en vaak organische materialen zoals stro, en die wordt gebruikt voor het bakken van bijvoorbeeld brood en pizza.
Omschrijving
Leemovens worden gebouwd met lagen van leem en isolerende materialen zoals stro of zaagsel. Een belangrijk kenmerk van leem is het vermogen om warmte op te slaan en geleidelijk weer af te geven, wat zorgt voor een efficiënte warmteverdeling en langdurige warmteafgifte. Leemovens worden vaak handgemaakt en bevatten doorgaans geen metalen onderdelen, hoewel een metalen deur voor de opening gebruikt kan worden. De gebruikte leem is een natuurlijk materiaal, wat bijdraagt aan een lage milieu-impact. Leem wordt hard door droging aan de lucht. Een leemoven is gevoelig voor weersinvloeden, met name regen en vorst, waardoor bescherming in de vorm van een afdak of zeil noodzakelijk is. Onderhoud kan bestaan uit het repareren van scheuren die tijdens het indrogen of gebruik ontstaan.
Materialen en constructie
Leem, het hoofdbestanddeel, is een mengsel van klei, silt en zand, waaraan voor de bouw vaak extra zand en stro of zaagsel worden toegevoegd om krimp tegen te gaan en isolatie te verbeteren. De bindende kracht komt van het kleibestanddeel. Voor de ovenvloer worden vaak vuurvaste stenen of chamotte stenen gebruikt, die beter bestand zijn tegen hoge temperaturen en sneller warmte opnemen en vasthouden dan gewone bakstenen. De constructie begint vaak met een fundament van stenen of gerecyclede materialen voor isolatie, gevolgd door de ovenvloer en de koepelvormige wanden opgebouwd uit leembroodjes of -lagen. Een isolerende laag met strovezel kan op de onderplaat worden aangebracht om warmte in de oven te houden. De dikte van de lagen leem kan variëren, waarbij meerdere dunne lagen de voorkeur hebben boven één dikke laag voor een betere hechting.
Warmte accumulatie
Een belangrijke eigenschap van leemovens is de warmteaccumulatie. Leem kan warmte opslaan en deze langzaam uitstralen, vergelijkbaar met stralingswarmte van de zon. Dit zorgt voor een gelijkmatige en langdurige warmteafgifte in de ovenruimte, wat ideaal is voor het bakken. De warmte wordt opgeslagen in de massa van de leem en vuurvaste stenen.
Gebruikte bronnen: