Kwartiers gezaagd
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Kwartiers gezaagd hout is hout waarbij de boomstam eerst overlangs in vier kwartieren wordt gezaagd, waarna uit elk kwartier planken worden gezaagd waarbij de jaarringen (groeiringen) zoveel mogelijk loodrecht (haaks) op het oppervlak van de plank staan.
Omschrijving
Bij zuiver kwartiers gezaagd hout staan de groeiringen loodrecht op de bovenzijde van de plank. Dit resulteert in een streeppatroon op het oppervlak, in tegenstelling tot de vlamtekening bij dosse gezaagd hout. De manier van zagen heeft invloed op het 'werken' van hout, zoals krimpen en zwellen. Kwartiers gezaagd hout is over het algemeen stabieler en krimpt minder in de breedte dan dosse gezaagd hout, wat kromtrekken kan verminderen. De krimp vindt voornamelijk plaats in de dikte van de plank. Hoewel technisch vaak als beter beschouwd vanwege de stabiliteit, wordt kwartiers zagen minder vaak toegepast omdat het een lager rendement uit een stam geeft dan dosse zagen.
Verschil met dosse gezaagd
Het voornaamste verschil tussen kwartiers gezaagd en dosse gezaagd hout ligt in de zaagwijze en de zichtbare houtnerf. Bij dosse gezaagd hout worden planken evenwijdig aan de jaarringen gezaagd, wat resulteert in een kenmerkende vlamtekening. Kwartiers gezaagd hout, waarbij de zaagsnede haaks op de jaarringen staat, vertoont een meer rechtlijnige streeptekening. Dosse gezaagd hout werkt over het algemeen meer en is gevoeliger voor kromtrekken dan kwartiers gezaagd hout.
Toepassingen
Vanwege de grotere stabiliteit en geringere werking wordt kwartiers gezaagd hout vaak gebruikt voor toepassingen waarbij maatvastheid en waterdichtheid belangrijk zijn. Voorbeelden hiervan zijn scheepsvloeren, houten wijnvaten en muziekinstrumenten. Bij bepaalde houtsoorten, zoals eiken, kunnen bij kwartiers gezaagd hout 'spiegels' zichtbaar zijn; dit zijn tekeningen veroorzaakt door mergstralen die bij bepaalde lichtinval oplichten.
Vergelijkbare termen
Dos gezaagd
Gebruikte bronnen: