Kruisverband
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kruisverband is een stabiliteitsverband dat wordt toegepast ter verstijving van een constructie, vaak bestaande uit diagonalen die elkaar kruisen en zo onvervormbare driehoeken vormen.
Omschrijving
Kruisverbanden, ook wel windverbanden of stabiliteitsverbanden genoemd, zijn essentieel voor het opvangen en afvoeren van horizontale krachten zoals windbelasting naar de fundering. Ze worden toegepast in diverse constructies zoals daken, wanden van hallen en gebinten om te voorkomen dat deze scheefzakken of bezwijken. Naast windkrachten vangen kruisverbanden ook spat- en dwarskrachten op die ontstaan bij uitkragende liggers.
Toepassingen en materialen
Kruisverbanden worden in diverse constructies toegepast. In de utiliteits- en hallenbouw ziet men vaak staalkabels die kruiselings worden gespannen aan de binnenzijde van metalen wanden. In het dakvlak kunnen in plaats van staalkabels ook hoeklijnen worden gebruikt. In houtconstructies komen kruisverbindingen voor in bijvoorbeeld ramenroeden en als schoorwerk in veranda's. Stabiliteitsverbanden kunnen worden uitgevoerd in verschillende materialen zoals hout, staal en aluminium. Bij metselwerk is kruisverband een specifiek metselpatroon waarbij strek- en koplagen worden afgewisseld voor een sterk verband.
Andere stabiliteitsverbanden
Naast het kruisverband bestaan er andere vormen van stabiliteitsverbanden. Een voorbeeld hiervan is het Willemsverband of willemsanker, een stabiliteitsverband met rondstaal en gaffels, hoewel dit in de meeste gevallen minder stabiliteit biedt dan een kruisverband. Ook kunnen stabiliteitsverbanden in de vorm van een A-constructie worden uitgevoerd. Schoren, schuin geplaatste houten onderdelen, zorgen ook voor stabiliteit in constructies zoals kap- en gebintconstructies door een stijve driehoek te vormen.
Vergelijkbare termen
Halfsteensverband
Gebruikte bronnen: