Kraagstenen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kraagsteen is een uit de muur stekende steen die dient als dragend constructiedeel voor elementen erboven, zoals balken, bogen, gewelven of kroonlijsten.
Omschrijving
Kraagstenen, ook wel draagstenen of consoles genoemd, zijn vooruitspringende bouwelementen. Oorspronkelijk werden hiervoor stenen gebruikt, maar tegenwoordig worden consoles ook vervaardigd uit andere materialen zoals beton, staal of hout (klossen). De belangrijkste functie van een kraagsteen is het overbrengen en verdelen van de belasting van het ondersteunde element op de muur of kolom waaraan deze bevestigd is. Naast hun constructieve rol kunnen kraagstenen ook een belangrijke decoratieve functie hebben en zijn ze vaak versierd.
Toepassingen
Kraagstenen worden in de bouwkunde op diverse plaatsen toegepast. Ze kunnen het beginpunt (geboorte) van een boog dragen of worden gebruikt om balken, gewelfribben, kroonlijsten, balkons en borstweringen te ondersteunen. In oudere constructies met bogen en gewelven komen ze veel voor. Bij moderne beton- en staalbouw worden consoles toegepast voor het bevestigen van prefab liggers of om vloeren te dragen in bijvoorbeeld parkeergarages of fabriekshallen.
Varianten en Materialen
De term kraagsteen wordt van oudsher gebruikt voor een uitspringende steen. Een console is een algemenere term voor elk vooruitspringend constructiedeel met een dragende functie, ongeacht het materiaal. Naast steen kunnen consoles gemaakt zijn van beton, staal of hout (klossen). Kraagstenen kunnen variëren in vorm en zijn vaak, zeker in historische architectuur, rijk versierd. Eenvoudige houten consoles onder een dakgoot worden vaak klossen genoemd.
Vergelijkbare termen
Draagsteen
Gebruikte bronnen: