Kalkuitbloei
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Kalkuitbloei is een witte afzetting, veelal calciumcarbonaat, die verschijnt op het oppervlak van bouwmaterialen zoals metselwerk, beton of tegels door de chemische reactie van kalkhoudende bestanddelen en vocht, gevolgd door verdamping.
Omschrijving
Kalkuitbloei is een natuurlijk proces dat voorkomt wanneer vocht door poreuze bouwmaterialen beweegt waarin oplosbare kalkdelen aanwezig zijn, zoals vrije kalk (calciumhydroxide) afkomstig van cement. Wanneer dit vocht verdampt aan het oppervlak van het materiaal, reageert de opgeloste kalk met kooldioxide (CO2) uit de lucht, waardoor onoplosbaar calciumcarbonaat ontstaat. Dit calciumcarbonaat vormt de zichtbare witte, poederachtige of kristallijne afzetting die bekend staat als kalkuitbloei. Het komt vaak voor in vochtige omstandigheden of na perioden van regen, vooral bij nieuw metselwerk of beton waar het hydratatieproces van cement nog gaande is. Hoewel kalkuitbloei voornamelijk een esthetisch probleem is en meestal de structurele integriteit van het materiaal niet aantast, kan het een indicatie zijn van aanwezige vochtproblemen. Geduld is vaak een factor bij kalkuitbloei, aangezien het door natuurlijke weersinvloeden zoals regen na verloop van tijd kan verminderen of verdwijnen, al is dit niet altijd het geval bij alle soorten uitbloei.
Oorzaken en soorten uitbloei
Uitbloei op bouwmaterialen kan verschillende oorzaken hebben en zich op diverse manieren manifesteren. Naast kalkuitbloei, veroorzaakt door de reactie van vrije kalk met CO2, kan er ook sprake zijn van zoutuitbloei, vergipsing (vergrauwing) of sluiers. Vroege witte uitbloei, vaak direct na het metselen zichtbaar, bevat oplosbare sulfaatverbindingen en kan soms met water worden verwijderd. Kalkuitbloei is zichtbaar als witte afzetting op mortelvoegen of als vlekken op stenen, vooral bij stenen met lage wateropname. Vergipsing, een latere vorm van uitbloei, bestaat uit gipsafzetting en is moeilijker te verwijderen omdat gips niet goed oplost in water. Uitbloei kan ook ontstaan door zouten uit optrekkend grondwater of door toevoegingen aan de mortel. Het voorkomen van uitbloei ligt deels bij het correct verwerken van materialen, zoals niet metselen of voegen tijdens regen of felle zon, het afdekken van vers metselwerk en het kiezen van een geschikte combinatie van baksteen en mortel.
Verwijderen van kalkuitbloei
Kalkuitbloei kan soms vanzelf verdwijnen door natuurlijke weersomstandigheden, met name regen die de afzetting wegspoelt. Bij plaatsen die niet direct aan regen worden blootgesteld, zoals onder overstekken, kan schrobben van de bestrating helpen. Bij vroege, witte uitbloei volstaat soms afspoelen met water. Kalksluier spoelt daarentegen vaak niet weg door regen. Chemische reinigingsmiddelen zijn beschikbaar, maar het is raadzaam deze eerst op een klein, onopvallend oppervlak te testen, aangezien ze de textuur en kleur kunnen beïnvloeden. Bij het gebruik van chemische middelen is het belangrijk de instructies van de fabrikant te volgen en gepaste veiligheidskleding te dragen. Gebruik van zuur wordt over het algemeen afgeraden voor het verwijderen van kalkuitbloei op beton, omdat het het beton kan aantasten en de poriën kan openzetten, wat nieuwe uitbloei kan bevorderen. Als toch zuur wordt gebruikt, moet het oppervlak eerst goed nat gemaakt worden en daarna zeer goed worden afgespoeld.
Vergelijkbare termen
Zoutuitbloei
Gebruikte bronnen: