Hypocaustum
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een hypocaustum is een oud Romeins systeem voor centrale verwarming dat warme lucht onder de vloer en soms ook door de muren van een gebouw circuleert.
Omschrijving
Het hypocaustum, waarvan de naam letterlijk 'warmte van onderen' betekent, was een innovatieve methode om gebouwen te verwarmen, veelal toegepast in Romeinse badhuizen, villa's en andere openbare gebouwen. Het systeem bestaat uit een verhoogde vloer die rust op kleine pijlers van baksteen, ook wel 'pilae stacks' genoemd. Warme lucht en rook van een oven circuleren in de ruimte onder deze vloer, waardoor de vloer wordt verwarmd. Via holle bakstenen of buizen in de muren kon de warmte ook naar hogere delen van het gebouw worden geleid. Dit systeem verbeterde de hygiëne en leefomstandigheden en wordt gezien als een voorloper van moderne centrale verwarming.
Geschiedenis
Hoewel de vroegste vermelding van een soortgelijk systeem wijst op het gebruik ervan in de Tempel van Ephesus rond 350 v.Chr., wordt de uitvinding van het hypocaustum vaak toegeschreven aan Sergius Orata rond 80 v.Chr. Het systeem werd wijdverspreid in het Romeinse Rijk en is teruggevonden in ruïnes in diverse delen van Europa en Afrika. Na de Romeinse tijd bleef een afgeleide vorm, de 'gloria', in gebruik in Castilië tot de komst van moderne verwarming.
Vergelijkbare termen
Vloerverwarming
Gebruikte bronnen: