Houseboat
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een houseboat, ook wel woonboot genoemd, is een drijvende woning die primair is bedoeld om op te wonen en niet om mee te reizen of te varen.
Omschrijving
Houseboats zijn er in verschillende soorten en maten, variërend van aangepaste oude schepen, zoals binnenvaartschepen of schuiten (woonschepen/woonvaartuigen of scharken), tot speciaal ontworpen drijvende constructies op een betonnen bak met een opbouw (woonarken of watervilla's). Ze zijn voorzien van voorzieningen zoals elektriciteit en wateraansluitingen, vaak via de ligplaats. In Nederland zijn er ongeveer 10.000 officiële ligplaatsen, vaak aangewezen in bestemmingsplannen van gemeenten en waterschappen. Een woonboot wordt gezien als een bouwwerk in de zin van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en, afhankelijk van de constructie en verankering, ook in de zin van de Woningwet. Sinds de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is voor het bouwen of verbouwen van een drijvend bouwwerk met een woonfunctie meestal geen omgevingsvergunning bouwen nodig, maar volstaat een melding bij de gemeente. Wel gelden er technische regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en (ruimtelijke) regels uit het omgevingsplan.
Soorten constructies
Er worden verschillende soorten drijvende woningen onderscheiden op basis van hun constructie en oorsprong:
* Woonschip / Woonvaartuig (Schark): Vaak een voormalig schip, zoals een binnenvaartschip of schuit, met een metalen casco en een opbouw. Deze moeten regelmatig naar de werf voor onderhoud.
* Woonark: Een drijvend huis gebouwd op een rechthoekige bak, vaak van beton, met een opbouw van diverse materialen zoals staal, steen, hout of kunststof. Een woonark heeft nooit een varende functie gehad en is specifiek ontworpen als woning. Deze lijkt in veel aspecten op een grondgebonden woning.
* Watervilla: Een moderne term die vaak gebruikt wordt voor een woonark van beton die meer op een traditioneel huis lijkt en bedoeld is om op één plek te blijven liggen.
Regelgeving en vergunningen
Woonboten worden door de Omgevingswet gezien als bouwwerken, tenzij het schepen zijn die bestemd en gebruikt worden voor de vaart. Eerder oordeelde de Raad van State dat een woonboot als bouwwerk aangemerkt kon worden op basis van de definitie in de Wabo, mits sprake was van 'solide verankering' en de bedoeling om ter plaatse te functioneren. Voor het bouwen of verbouwen van een drijvend bouwwerk met woonfunctie is sinds de Wkb geen omgevingsvergunning bouwen nodig, maar volstaat een melding bij de gemeente. Technische regels zijn te vinden in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Daarnaast gelden ruimtelijke regels uit het omgevingsplan, waarin vaak eisen aan ligplaatsen en het uiterlijk van woonboten staan. Een ligplaatsvergunning is veelal verplicht.
Gebruikte bronnen: